Περίτεχνη σκηνοθεσία, εκκεντρικά κοστούμια και πληθώρα υπέροχων τραγουδιών: η Eurovision είναι ένας διαγωνισμός τραγουδιού που δεν μοιάζει με κανέναν άλλον.
Αλλά ο ετήσιος διαγωνισμός της Ευρώπης είναι πολύ περισσότερο από μια κιτς ιδιαιτερότητα: καλλιτέχνες όπως οι Abba, Maneskin, Loreen, Mahmood και Celine Dion έχουν όλοι αποκτήσει παγκόσμια φήμη από τότε που εμφανίστηκαν στη σκηνή της Eurovision.
Αν και ξεκίνησε ως διαγωνισμός σύνθεσης τραγουδιών το 1956, η δυνατή και μοναδική ερμηνεία είναι εξίσου σημαντική στη σημερινή σκηνή της Eurovision. Ισορροπώντας εντυπωσιακά φωνητικά, επιδέξια σύνθεση τραγουδιών και οπτικά ενδιαφέρουσα σκηνοθεσία, αυτή η λίστα κατατάσσει τους νικητές της Eurovision που βρήκαν τον τρόπο να διαπρέψουν και να κερδίσουν τις καρδιές των ακροατών.
- “Fairytale” – Alexander Rybak (Νορβηγία, 2009)
Η ερμηνεία του Alexander Rybak στο γλυκανάλατο, φολκ “Fairytale” από τη Νορβηγία κάλυψε όλα τα κριτήρια της Eurovision: μια πιασάρικη μελωδία, καλά φωνητικά και συναρπαστική σκηνοθεσία (με backflips και πυροτεχνήματα). Εύστοχα, λοιπόν, πέτυχε τη μεγαλύτερη σαρωτική νίκη της Eurovision που έχει καταγραφεί ποτέ.
Το εναρκτήριο στυλ αφήγησης μιμήθηκε το θέμα του παραμυθιού, με τον Rybak να τραγουδάει το “I’m in love with a fairytale” με καθαρή φωνή και τρυφερό χαμόγελο που τον έκανε ιδιαίτερα συμπαθή. Καθώς οι χορευτές ερμήνευαν το χορό πίσω του, ο Rybak τραγούδησε με εκφραστικές χειρονομίες και έπαιξε βιολί, προσφέροντας την απαραίτητη πρωτοτυπία που ήταν σίγουρο πως θα ευχαριστήσει το κοινό της Eurovision.
- “Zitti e buoni” – Måneskin (Ιταλία, 2021)
Στον διαγωνισμό του 2021, το ιταλικό glam rock συγκρότημα Måneskin κέρδισε το μεγάλο βραβείο – οι πρώτοι Ιταλοί διαγωνιζόμενοι που το κατάφεραν εδώ και πάνω από τρεις δεκαετίες – με το κομμάτι τους, “Zitti e Buoni”. Μεταφρασμένο σε “Shut Up and Behave”, το “Zitti e buoni” εκτόξευσε το συγκρότημα παγκοσμίως και ήταν το πρώτο ιταλικό τραγούδι που μπήκε στο UK Top 20 εδώ και 30 χρόνια.
Ήταν μια πραγματική ροκ εμφάνιση, με φλας που αναβοσβήνουν, πυροτεχνήματα, έξυπνα riffs κιθάρας και τα δυνατά φωνητικά του τραγουδιστή Damiano David. Οι στίχοι – το ρεφρέν «Sono fuori di testa ma diverso da loro / E tu sei fuori di testa ma diversa da loro» που μεταφράζεται ως «Είμαι τρελός, αλλά δεν είμαι σαν τους άλλους / Και εσύ είσαι τρελός, αλλά δεν είσαι σαν τους άλλους» – ήταν κατεξοχήν ροκ συναίσθημα.
Αλλά ήταν η κυρίαρχη σκηνική παρουσία και η σαγηνευτική αυτοπεποίθηση – ιδιαίτερα αυτή του David – που εδραίωσαν τη θέση του Måneskin σε αυτή τη λίστα. Και αυτό χωρίς να αναφέρουμε τα ασορτί δερμάτινα κοστούμια με κορδόνια και τις πλατφόρμες που σχεδίασε ο Christian Louboutin.
- «Save Your Kisses for Me» – Brotherhood of Man (Ηνωμένο Βασίλειο, 1976)
Εκμεταλλευόμενο το «φαινόμενο Abba», το «Save Your Kisses for Me» των Brotherhood of Man πήρε τη νίκη για την πιασάρικη, απλή και αποτελεσματική του ερμηνεία.
Με επικεφαλής τα απαλά φωνητικά του Martin Lee, το συγκρότημα παρουσίασε έναν ζωηρό, όμορφα χορογραφημένο χορό που συνόδευε την χαρούμενη μελωδία τους. Όταν ο Lee τραγούδησε το “I love you”, τον υποστήριζαν μαγευτικά φωνητικά. Το τραγούδι ήταν ένα αριστούργημα, κλασσικό παράδειγμα της αβίαστης ευθυμίας της Eurovision, με λίγο περισσότερο στιχουργικό βάθος από, για παράδειγμα, το εξίσου πιασάρικο “Ding-a-dong” των Teach In, το οποίο κέρδισε για την Ολλανδία ένα χρόνο νωρίτερα. Η μελωδία είναι σήμα κατατεθέν των ιστοριών επιτυχίας της Eurovision της δεκαετίας του ’70, με το μελωδικό ρεφρέν να οδηγεί σε μια εκπληκτική τελική ανατροπή: το “μωρό” του τραγουδιού δεν είναι εραστής, αλλά ένα αγαπημένο παιδί.
- “Only Teardrops” – Emmelie De Forest (Δανία, 2013)
Το στιχουργικά και μελωδικά πιασάρικο “Only Teardrops” συμπλήρωσε την παγκόσμια άνοδο της folktronica – που συνοψίστηκε στο “Hey Brother” του Avicii που κυκλοφόρησε αργότερα το 2013 – ενσωματώνοντας παραδοσιακά δανέζικα φολκ στοιχεία στο τραγούδι. Έφτασε στο Νο. 15 στα βρετανικά charts και είναι το έβδομο τραγούδι της Eurovision με τις περισσότερες λήψεις μέχρι σήμερα.
Η Forest, σε ηλικία 20 ετών τότε, ηγήθηκε του τραγουδιού με ένα αξιαγάπητο χαμόγελο. Οι χειρονομίες της ήταν παράξενες, αλλά σαγηνευτικές, όπως και η ”φλογερή” οθόνη που προβλήθηκε πίσω της. Συνολικά ήταν μια πολύ ενδιαφέρουσα ερμηνεία.
- “Ne Pertez Pas Sans Moi” – Celine Dion (Ελβετία, 1988)
Αν αυτή η λίστα βασιζόταν μόνο στην επιτυχία που ακουλούθησε της βράβευσης, η Celine Dion θα ίσως ήταν στην κορυφή της λίστας, μαζί με τους Abba. Ως εμφάνιση στη Eurovision η Dion αναμφισβήτητα δεν είχε τον ζωηρό ρυθμό άλλων συμμετοχών – αν και ήταν όνειρο να την παρακολουθείς. Mε σκηνική αυτοπεποίθηση και σε ηλικία μόλις 20 ετών, η Dion πέτυχε μια νίκη για την Ελβετία με εντυπωσιακά φωνητικά, εκφραστικές χειρονομίες και μια ελαφριά κίνηση από τη μία πλευρά στην άλλη στο ρυθμό. Η έλλειψη φανταχτερής σκηνοθεσίας θα μπορούσε εύκολα να συγχωρεθεί: δεν τη χρειαζόταν.
Από την προηγούμενη τοπική επιτυχία της στο Κεμπέκ, η εμφάνιση – και η επακόλουθη νίκη – εκτόξευσε τη νεαρή Ντιόν σε διεθνή αναγνώριση. Θα μπορούσε να ήταν μια πολύ διαφορετική ιστορία: το “Ne Pertez Pas Sans Moi” κατέχει το ρεκόρ της Eurovision για την πιο ”δύσκολη” νίκη στην ιστορία, αφού η διαδικασία της βαθμολογίας έκοψε την ανάσα – Η Ελβετία ξεπέρασε τη συμμετοχή του Ηνωμένου Βασιλείου, “Go” του Σκοτ Φιτζέραλντ, μόλις κατά ένα βαθμό.
- “Making Your Mind Up” – Bucks Fizz (Ηνωμένο Βασίλειο, 1981)
Μια ακόμη ζωηρή συμμετοχή από το Ηνωμένο Βασίλειο. Οι Bucks Fizz πήραν το προβάδισμα από τους Brotherhood of Man, κερδίζοντας το διαγωνισμό με μια ακόμα ομάδα τεσσάρων ατόμων. Αν και παρατάχθηκαν απλά πίσω από όρθια μικρόφωνα, οι Bucks Fizz με κάποιο τρόπο έδωσαν ζωντάνια στη μελωδία τους, με φωτεινά, χρωματιστά ρούχα και συγχρονισμένο χορό: χειροκροτήματα, κούνημα των γοφών από τη μία πλευρά στην άλλη, περιστροφές κι ένα διάλειμμα χορού rock’n’roll στη μέση του τραγουδιού.
Ήταν ένα τραγούδι γεμάτο ρήματα – που ξεκινούσε, “You gotta speed it up / And then you gotta slow it down / ‘Cause if you believe that our love can hit top / You gotta play around” – με τον τίτλο να τελειώνει σχεδόν σε κάθε στίχο. Το πιο αξιοσημείωτο, όμως, ήταν το εμβληματικό τράβηγμα της φούστας. Καθώς ο Mike Nolan τραγουδούσε “You try to look as if you don’t care less / but if you want see some more”, αυτός και ο Bobby G έβγαλαν τις μακριές φούστες των Cheryl Baker και Jay Aston για να αποκαλύψουν πιο κοντές φούστες από κάτω. Αυτή και μόνο η στιγμή ήταν αρκετή για να εξασφαλίσει τη θέση του Bucks Fizz στην ιστορία της Eurovision.
- “Rise Like a Phoenix” – Conchita Wurst (Αυστρία, 2014)
Το “Rise Like a Phoenix” της Conchita Wurst εδραίωσε τη θέση του διαγωνισμού στην πρώτη γραμμή του κινήματος συμπερίληψης και ισότητας, ακολουθώντας τα βήματα του Ισραήλ το 1998, με την Dana International και το “Diva”.
Το “Rise Like a Phoenix” ήταν εξαιρετικά δραματικό, μια δυνατή μπαλάντα άξια να αποτελέσει soundtrack ταινίας James Bond. Καθώς η Wurst τραγουδούσε “Rise like a phoenix / Out of the ashes seeking rather than vengeance”, φτερά φωτιάς εμφανίστηκαν στην οθόνη πίσω της. Ήταν δυνατή και κομψή, με ορχηστρική μουσική να την περιβάλλει στην κορύφωση του τραγουδιού. Θεαματικό.
- “Waterloo” – ABBA (Σουηδία, 1974)
Η Eurovision κατάργησε τους κανόνες της κατά των συγκροτημάτων το 1970, ανοίγοντας την πόρτα για να θριαμβεύσουν οι Abba λίγα χρόνια αργότερα. Η Φρίντα και η Αγνήθα, με φρέσκο πρόσωπο, ανέβηκαν στη σκηνή για να τραγουδήσουν τους πρώτους στίχους του τραγουδιού: «Στο Βατερλώ, ο Ναπολέων παραδόθηκε», αφού ο μαέστρος τους, ο Σουηδός Σβεν-Όλοφ Βάλντοφ, μπήκε ντυμένος Ναπολέων. Συνοδευόμενοι από τους συναδέλφους τους Μπιορν και Μπένι, τα ρούχα τους ήταν χαρακτηριστικά εκκεντρικά – με την Αγνήθα να φοράει χρυσές πλατφόρμες μέχρι το γόνατο και μπλε μεταξωτή στολή.
Το «Βατερλώ» από μόνο του ήταν ένα λυρικό masterclass, και οι πιασάρικες μελωδίες και τα καθαρά, πανηγυρικά φωνητικά των Abba εξασφάλισαν την πρώτη νίκη της Σουηδίας στη Eurovision, εκτοξεύοντας το συγκρότημα σε παγκόσμια φήμη. Η εμφάνισή τους έγινε πρότυπο για τους συμμετέχοντες στη Eurovision για τα επόμενα χρόνια.
- «Hard Rock Hallelujah» – Lordi (Φινλανδία, 2006)
Το «Hard Rock Hallelujah» είναι μια από τις πιο αξιομνημόνευτες εμφανίσεις της Eurovision, εξασφάλισε την πρώτη νίκη της Φινλανδίας μετά από 45 χρόνια. Η hard rock επιτυχία των Lordi απέδειξε ότι οι πιο δυνατές συμμετοχές βασίζονται στα μουσικά δυνατά σημεία της χώρας τους: Η Φινλανδία έχει περισσότερους μουσικούς heavy metal κατά κεφαλήν από οποιαδήποτε άλλη χώρα.
Πριν από τους Lordi, τα ροκ συγκροτήματα δεν είχαν μεγάλη επιτυχία στον διαγωνισμό, αλλά όλα άλλαξαν το 2006. Η βραχνή φωνή του τραγουδιστή τους συνοδεύτηκε από εκρηκτικά δεύτερα φωνητικά, ανεβάζοντας την ερμηνεία σε επικό επίπεδο. Ομοίως, ντυμένοι με τερατώδη προσθετικά κοστούμια, το συγκρότημα ενσάρκωσε την επιτυχία, η οποία καλεί όλους τους «αγγέλους της ροκ εν ρολ [να] φέρουν σκληρό ροκ, αλληλούια» σε ένα γοτθικό ροκ κήρυγμα.
Αυτό ήταν ιδιαίτερα αποτελεσματικό όταν οι Lordi τραγούδησαν: «Φτερά στην πλάτη μου, έχω κέρατα στο κεφάλι μου / Τα δόντια μου είναι αιχμηρά και τα μάτια μου είναι κόκκινα», περιγράφοντας την τερατώδη ενδυμασία του, ενώ γιγάντια φτερά υψώνονταν από την πλάτη του. Η ενσωμάτωση κλασικής metal εικόνας ήταν ιδιοφυής.
- «Euphoria» – Loreen (Σουηδία, 2012)
Το «Euphoria» δικαίως χάρισε στη Σουηδία την πέμπτη νίκη της στην Eurovision (και τη δεύτερη θέση της σε αυτή τη λίστα). Με τη βοήθεια ενός πνευστού, η Loreen εκτέλεσε έναν χορό τύπου Kate Bush σε όλο το μήκος της σκηνής. Κατά τη διάρκεια της γέφυρας, τα κομφετί έφταναν κατά κύματα καθώς την συνόδευε μια άλλη χορεύτρια για το τελικό ρεφρέν.
Σε μια χρονιά που ξεκίνησε με το «Good Feeling» της Flo Rida, το «Titanium» του David Guetta και το «Hot Right Now» του DJ Fresh να κυριαρχούν στα βρετανικά charts, το κομμάτι Eurodance της Loreen ταίριαξε τέλεια. Με 18 χώρες να της απονέμουν douze points στην εμφάνισή της – τον υψηλότερο αριθμό στην ιστορία του διαγωνισμού – το κομμάτι έγινε παγκόσμια επιτυχία, μπαίνοντας μάλιστα στο Top 3 του Ηνωμένου Βασιλείου (η πρώτη συμμετοχή εκτός Ηνωμένου Βασιλείου στην Eurovision που το κατάφερε από το 1987). Έκτοτε έχει γίνει το κομμάτι με τις περισσότερες λήψεις όλων των εποχών στην Eurovision, μπροστά από το «Waterloo» των Abba.
