Η Ευρώπη πιστεύει ότι οι ειρηνευτικές συνομιλίες του Τραμπ θα αποτύχουν. Τις θέλει όμως ούτως ή άλλως — για να αποκαλύψει την μπλόφα του Πούτιν.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν πιστεύουν ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν είναι ειλικρινής σχετικά με μια ειρηνευτική συμφωνία — επομένως η στρατηγική τους είναι να επαινούν τον Ντόναλντ Τραμπ μέχρι να καταλήξει τελικά στο ίδιο συμπέρασμα και να συνειδητοποιήσει ότι θα πρέπει να γίνει πιο σκληρός με το Κρεμλίνο.
Η ευρωπαϊκή πλευρά πιστεύει ότι είναι μια προσέγγιση win-win. Θα χαρούν να διαψευσθούν αν ο πρόεδρος των ΗΠΑ μπορέσει να διαπραγματευτεί τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία με ουσιαστικές εγγυήσεις ασφαλείας, αλλά το κύριο σχέδιο παιχνιδιού είναι να αποκαλύψει την μπλόφα του Ρώσου ηγέτη και να ασκήσει πιέσεις για αυστηρότερες κυρώσεις.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν, ο παγκόσμιος ηγέτης που κατέβαλε τις μεγαλύτερες προσπάθειες για να αποτρέψει τον πόλεμο στην Ουκρανία μέσω διπλωματικής προσέγγισης στον Πούτιν, είναι πλέον ο πιο ειλικρινής στη δήλωση ότι ο Ρώσος πρόεδρος δεν είναι σοβαρός σχετικά με την ειρήνη και εξακολουθεί να είναι προσηλωμένος στον στόχο του να καταστρέψει μια ανεξάρτητη, δημοκρατική Ουκρανία.
«Νομίζω ότι ο Πρόεδρος Πούτιν θέλει ειρήνη; Η απάντηση είναι όχι. Αν θέλετε την βαθύτερη πεποίθησή μου: Όχι. Νομίζω ότι ο Πρόεδρος Τραμπ θέλει ειρήνη; Ναι», δήλωσε ο Μακρόν πριν αναχωρήσει για την Ουάσινγκτον, όπου συμμετείχε στις συνομιλίες τη Δευτέρα. «Δεν νομίζω ότι ο Πρόεδρος Πούτιν θέλει ειρήνη. Νομίζω ότι θέλει τη συνθηκολόγηση της Ουκρανίας. Αυτό έχει προτείνει».
Πράγματι, αντί να προσφέρει οποιεσδήποτε παραχωρήσεις για μια ειρηνευτική συμφωνία, ο Πούτιν απλώς απαιτεί περισσότερα εδάφη από το Κίεβο, συμπεριλαμβανομένων βασικών ουκρανικών αμυντικών γραμμών που θα του επιτρέψουν να εισβάλει βαθύτερα στη χώρα. Απορρίπτει επίσης κατηγορηματικά την παρουσία δυνάμεων του ΝΑΤΟ για να εγγυηθεί την ασφάλεια της χώρας μετά τον πόλεμο – μια κρίσιμη προϋπόθεση για το Κίεβο.
Καθώς οι προετοιμασίες βρίσκονται σε εξέλιξη για μια πιθανή σύνοδο κορυφής με τη συμμετοχή της Ρωσίας και της Ουκρανίας, ηγέτες από όλη την Ευρώπη πραγματοποίησαν μια σειρά από έκτακτες συνομιλίες την Τρίτη για να σταθμίσουν την αντίδρασή τους και να μοιραστούν πληροφορίες από τις συζητήσεις στον Λευκό Οίκο την προηγούμενη μέρα.
Η άποψη των διπλωματών – οι πληροφορίες ”εκ των έσω”
Σύμφωνα με πέντε διπλωμάτες, στους οποίους δόθηκε ανωνυμία για να ρίξουν φως στα γεγονότα, οι πρόεδροι, οι πρωθυπουργοί και οι πρέσβεις ευθυγραμμίστηκαν σε μεγάλο βαθμό με τον Μακρόν. Εξέφρασαν βαθύ σκεπτικισμό ότι το Κρεμλίνο θα διαπραγματευόταν καλή τη πίστει — αλλά ήταν αισιόδοξοι ότι η Ουάσινγκτον θα τιμωρούσε τη Ρωσία αν αποδεικνυόταν ότι ο Πούτιν αποτελεί το μεγαλύτερο εμπόδιο για την ειρήνη.
«Είναι σαφές ότι αν καταλήξουμε σε μια κατάσταση όπου ο Πούτιν αποδείξει ότι δεν θέλει να τερματίσει τον πόλεμο, αυτό θα αναγκάσει τον Τραμπ να δράσει και ενισχύει την υπόθεση για κυρώσεις», δήλωσε ένας διπλωμάτης από μια χώρα που εκπροσωπήθηκε σε μια τηλεδιάσκεψη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου την Τρίτη.
Οι Ευρωπαίοι εκτιμούν πως η πίεση των κυρώσεων των ΗΠΑ είναι κρίσιμη για τη διπλωματική διαδικασία και πολλοί υποστηρίζουν ότι ο Πούτιν πίεσε με σθένος να συνεργαστεί με τον Τραμπ στην Αλάσκα μόνο αφού η Ουάσινγκτον εισήγαγε υψηλούς δασμούς κατά της Ινδίας για την αγορά ρωσικού πετρελαίου. Το δραματικό επόμενο βήμα θα ήταν η κλιμάκωση παρόμοιων κυρώσεων για να καταπνίξει το σημαντικότατο εμπόριο της Ρωσίας με την Κίνα.
Ένας δεύτερος διπλωμάτης επιβεβαίωσε ότι οι σύμμαχοι ήταν πρόθυμοι να υποστηρίξουν την αμερικανική πρωτοβουλία για τη μεσολάβηση μιας εκεχειρίας, όχι επειδή πίστευαν απαραίτητα ότι θα λειτουργούσε αλλά «επειδή θα είναι μια σαφής δοκιμασία των ρωσικών προθέσεων». Ένας τρίτος είπε ότι οι εγγυήσεις ασφαλείας που αναπτύσσονται θα βοηθήσουν την Ουκρανία «να διαπραγματευτεί από θέση ισχύος», ενώ οι κυρώσεις θα διασφαλίσουν ότι «εμείς… έχουμε επιρροή στον Πούτιν».
Η Ευρώπη κινητοποιείται
Ηγέτες, συμπεριλαμβανομένης της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε, του Γάλλου Μακρόν, του Βρετανού Κιρ Στάρμερ και της Ιταλίδας Τζόρτζια Μελόνι, ταξίδεψαν στην Ουάσινγκτον τη Δευτέρα για να υποστηρίξουν τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι σε μια συνάντηση με τον Τραμπ. Αυτό συνέβη λίγες μέρες αφότου ο ηγέτης των ΗΠΑ φιλοξένησε τον Πούτιν για συνομιλίες στην Αλάσκα και ισχυρίστηκε ότι έχει σημειώσει πρόοδο σε «πολλά σημεία».
«Αυτή είναι μια συνεχής άσκηση διαχείρισης Τραμπ για όλους – συμπεριλαμβανομένου του Πούτιν, παρεμπιπτόντως», δήλωσε στο POLITICO η Φιόνα Χιλ, πρώην σύμβουλος του Ρεπουμπλικάνου κατά την πρώτη προεδρική του θητεία και τώρα ανώτερη συνεργάτιδα στο Ινστιτούτο Brookings.
«Αλλά νομίζω ότι έκαναν ό,τι καλύτερο θα περίμενε κανείς τη Δευτέρα». Σύμφωνα με αυτήν, το καλύτερο που θα μπορούσε να ελπίζει κανείς από τη σύνοδο κορυφής της Αλάσκας ήταν «κάτι με το οποίο μπορούσαν να συνεργαστούν – και φαίνεται ότι υπήρχε κάτι».
Οι δυτικοί εταίροι έχουν επαινέσει τον Τραμπ — ευχαριστώντας τον για τη φιλοξενία των συνομιλιών — και εξέφρασαν γνήσια ανακούφιση αφού φάνηκε να δίνει ουσιαστικές διαβεβαιώσεις ότι η χώρα θα παίξει ρόλο στις εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία στο πλαίσιο μιας ειρηνευτικής συμφωνίας. Πίσω από κλειστές πόρτες, ωστόσο, επικεντρώνονται περισσότερο στην πίεση για νέους, αυστηρούς οικονομικούς περιορισμούς εάν η Μόσχα αρνηθεί να τερματίσει την εισβολή της.
«Όλοι κάνουν τις απαραίτητες κινήσεις», δήλωσε ένας τέταρτος διπλωμάτης της ΕΕ. «Αλλά δεν ξέρουμε ποιο είναι το τελικό αποτέλεσμα του Πούτιν. Τι θα παρακινήσει τον Πούτιν να κάνει παραχωρήσεις; Δεν ξέρω».
Η πίεση για ειρηνευτικές συνομιλίες γίνεται πρόβλημα για τον Ρώσο ηγέτη.
Η αντίδραση του Κρεμλίνου στον επόμενο γύρο διπλωματικών ενεργειών ήταν αόριστη. Παίζοντας για χρόνο, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε ότι η Μόσχα δεν απορρίπτει τις συνομιλίες με την Ουκρανία – αλλά επέμεινε ότι οποιαδήποτε σύνοδος κορυφής θα πρέπει να προετοιμαστεί «βήμα προς βήμα, σταδιακά, ξεκινώντας από το επίπεδο των εμπειρογνωμόνων και στη συνέχεια περνώντας από όλα τα απαραίτητα στάδια». Ο Πούτιν πρότεινε ακόμη μια -μάλλον άχρηστη- σύνοδο κορυφής στη Ρωσία – μια ιδέα που απορρίφθηκε αμέσως.
Ένας Γερμανός αξιωματούχος δήλωσε ότι αυτή η ταλάντευση γίνεται μια ουσιαστική δοκιμασία της ρωσικής σοβαρότητας.
«Η Ρωσία συμφώνησε να φιλοξενήσει ή να συμμετάσχει σε μια διμερή σύνοδο κορυφής με τον Ζελένσκι… Εν τω μεταξύ, το υποθέτω από τα [μέσα ενημέρωσης]… ότι η ρωσική πλευρά το ερμηνεύει τώρα διαφορετικά», δήλωσε ο αξιωματούχος.
Από την ευρωπαϊκή πλευρά, η διπλωματία κινείται τώρα γρήγορα. Η ΕΕ πραγματοποίησε έκτακτη συνάντηση πρεσβευτών μέχρι τις 2 π.μ. την Τρίτη, πριν από την τηλεδιάσκεψη των ηγετών και μια ξεχωριστή βιντεοδιάσκεψη με τον άτυπο «συνασπισμό των προθύμων», ο οποίος περιλαμβάνει χώρες εκτός ΕΕ, όπως η Τουρκία και ο Καναδάς. Αυτό συμβαίνει ακριβώς τη στιγμή που αναμένεται αυτή την εβδομάδα συνάντηση αρχηγών ενόπλων δυνάμεων στην Ουάσιγκτον για να συζητηθούν συγκεκριμένες εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία.
Οι υπουργοί Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ θα συναντηθούν επίσης άτυπα την επόμενη εβδομάδα, καθώς αυξάνονται οι προσδοκίες ότι μια συγκεκριμένη πρόταση ειρήνης θα μπορούσε να είναι έτοιμη να παρουσιαστεί στον Ζελένσκι και τον Πούτιν μέσα σε περίπου μια εβδομάδα.
Διαβάζοντας πίσω από τις λέξεις
Ο Τραμπ έχει αφήσει να εννοηθεί ότι η αμερικανική αεροπορική ισχύς θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στην Ουκρανία, ενώ οι ευρωπαϊκές χώρες θα μπορούσαν να αναπτύξουν στρατεύματα για να προστατεύσουν τη χώρα – όλα αυτά θα αντιβαίνουν στις φιλοδοξίες της Ρωσίας να καταλάβει περισσότερα εδάφη.
Αλλά ενώ οι δυτικές χώρες είναι όλο και πιο σίγουρες ότι μπορούν να συνεργαστούν με τον Τραμπ και να διατηρήσουν ένα ενιαίο μέτωπο, έχουν επίσης αναγκαστεί να προσαρμόσουν τις κόκκινες γραμμές τους ώστε να τον εξυπηρετούν. Μετά τις συνομιλίες στην Ουάσιγκτον, η ΕΕ φάνηκε τη Δευτέρα να μαλακώνει την απαίτησή της να αποδεχτεί η Ρωσία μια κατάπαυση του πυρός πριν από την έναρξη των διαπραγματεύσεων.
«Υπήρχε κάποια ελπίδα ότι ο Τραμπ θα μπορούσε να αλλάξει γνώμη για το ζήτημα της εκεχειρίας. Αυτό δεν συνέβη», δήλωσε ένας πέμπτος διπλωμάτης, εκφράζοντας ανησυχία για τη διαφορά στις θέσεις. «Αλλά συνολικά ήταν ένα καλό βήμα προς την ειρήνη».
Το πιο σημαντικό, ωστόσο, είναι ότι ακόμη και ο ίδιος ο Τραμπ αναγνωρίζει τώρα δημόσια ότι ο Πούτιν μπορεί να μην διαπραγματεύεται καλή τη πίστει.
«Θα μάθουμε για τον Πρόεδρο Πούτιν τις επόμενες δύο εβδομάδες… Είναι πιθανό να μην θέλει να κάνει συμφωνία», δήλωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ στο Fox News.
«Ελπίζω ότι ο Πρόεδρος Πούτιν θα είναι καλός, και αν δεν είναι, η κατάσταση θα είναι δύσκολη».
Δημοσίευση: POLITICO
