Aκόμα και η αισιοδοξία, όταν είναι σε μεγάλες δόσεις, βλάπτει.
Αυτό είναι γνωστό ως “τοξική θετικότητα” και αν το έχετε βιώσει, ξέρετε πόσο εκνευριστικό μπορεί να είναι όταν κάποιος προσπαθεί να σας απομακρύνει ντε και καλά από τη θλίψη, την απογοήτευση ή τον πόνο που βιώνετε.
Μερικές φορές, χρειάζεστε πραγματικά κάποιον να πει: “Α, αυτό πρέπει να είναι δύσκολο”, ή “Λυπάμαι πολύ που το περνάς αυτό, είναι απαίσιο”, αντί να σας λέει να χαμογελάσετε, και να σηκώσετε ψηλά το κεφάλι ή να σας υπενθυμίζει για όλα όσα θα έπρεπε να είστε ευγνώμονες.
Οποτε το σκέφτομαι αυτό, αμέσως μού έρχεται στο μυαλό η κλασσική σκηνή από την κωμωδία των Monty Pythons ”Ενας προφήτης μα τι προφήτης” με τη ζωή του Χριστού. Όταν βρίσκεται πάνω στο σταυρό, ενώ οι γύρω του τού τραγουδούν ”Να κοιτάς πάντα την λαμπερή πλευρά της ζωής”.
Μελέτες έχουν δείξει ότι η καταστολή των συναισθημάτων μπορεί στην πραγματικότητα να προκαλέσει περισσότερο εσωτερικό, ψυχολογικό στρες – οπότε, όσο καλοπροαίρετη κι αν είναι η θετική σας στάση, είναι σημαντικό να θυμάστε ότι η ακύρωση των συναισθημάτων τους θα μπορούσε να προκαλέσει πραγματική ζημιά.
Αλλά πώς ορίζεται η τοξική θετικότητα; Ποια είναι μερικά παραδείγματα τοξικής θετικότητας; Και πώς μπορείτε να βεβαιωθείτε ότι δεν θα το αφήσετε να βλάψει τη σχέση σας;
Οι ειδικοί ορίζουν την τοξική θετικότητα ως: “την υπερβολική και αναποτελεσματική υπεργενίκευση μιας χαρούμενης, αισιόδοξης κατάστασης σε όλες τις περιπτώσεις”.
“Αυτή η νοοτροπία απορρίπτει και αρνείται οποιαδήποτε αρνητικά συναισθήματα, απορρίπτοντάς τα υπέρ μιας ψευδώς θετικής προσέγγισης”, εξηγεί.
Η τοξική θετικότητα μπορεί να συμβεί σε ένα ευρύ φάσμα σχέσεων – συμπεριλαμβανομένων των ερωτικών σχέσεων, των οικογενειών, των φιλικών σχέσεων, ακόμη και στον χώρο εργασίας.
Ακολουθούν ορισμένες φράσεις που εκπέμπουν τοξική θετικότητα όταν κάποιος περνάει δύσκολα, σύμφωνα με την Kristie Tse, ψυχοθεραπεύτρια και ιδρύτρια του Uncover Mental Health Counseling:
“Απλά μείνε θετικός!”
“Θα μπορούσε να είναι χειρότερα.”
“Λοιπόν, όλα συμβαίνουν για κάποιο λόγο.”
Και μερικά ακόμα παραδείγματα:
Λέγοντας “Είσαι τόσο αρνητικός!” όταν ο σύντροφός σας νιώθει πως δε θα πάρει την άδεια που τού έχουν υποσχεθεί
Λέγοντας “Απλά να είσαι ευγνώμων που τελικά δε συνέβη το χειρότερο” όταν ο σύντροφός σας μοιράζεται κάτι δυσάρεστο που του συνέβη
Λέγοντας, “Σήκωσε το κεφάλι, δεν είναι και τόσο χάλια, όλα καλά θα πάνε!” όταν ο σύντροφός σας εκφράζει παράπονα για το πόσο αγχωτικά είναι τα πράγματα στη δουλειά.
Γιατί τελικά η τοξική θετικότητα είναι τόσο …τοξική;
Είναι μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας να είσαι λυπημένος, απογοητευμένος και θυμωμένος κατά καιρούς. Πολλοί από εμάς δεν είμαστε πολύ καλοί στο να “κρατάμε χώρο” για τέτοιου είδους συναισθήματα. Όταν βλέπουμε τον σύντροφό μας να βιώνει αυτά τα συναισθήματα, έχουμε την παρόρμηση να τους “διορθώσουμε” και να αλλάξουμε τη διάθεσή τους.
Και παρόλο που μπορεί να φαίνεται αβλαβές να προσπαθείς και να αντιδράς με θετικότητα, κάτι τέτοιο στέλνει το μήνυμα ότι δεν είναι εντάξει να νιώθουν τα συναισθήματά τους. Αν ο στόχος είναι να τους βοηθήσετε να ξεπεράσουν τον πόνο τους, τότε η ανταπόκριση με τοξική θετικότητα μπορεί στην πραγματικότητα να κάνει το αντίθετο.
Το κύριο πρόβλημα με την τοξική θετικότητα είναι ότι απορρίπτει τα γνήσια συναισθήματα. Για το λόγο αυτό, οι ειδικοί σημειώνουν ότι η τοξική θετικότητα μπορεί ακόμη και να εκληφθεί ως παραπλανητική.
Η απόρριψη των συναισθημάτων του συντρόφου μας μπορεί να τον κάνει να αισθανθεί παρεξηγημένος ή, χειρότερα, ότι δεν τον φροντίζουν. Στο μέλλον, μπορεί να είναι πιο πιθανό να κρύψει τα αληθινά του συναισθήματα και να διατηρήσει μια πρόσοψη ευτυχίας. Ή, μπορεί να αρχίσει να αναπτύσσει δυσαρέσκεια απέναντί σας λόγω της αίσθησης ότι τα συναισθήματά του δεν εκτιμώνται ή δεν γίνονται σεβαστά.
Πώς να αποφύγετε την τοξική θετικότητα
Εάν παρατηρήσετε ότι έχετε την τάση να ανταποκρίνεστε στον σύντροφό σας με τοξική θετικότητα, ακολουθούν μερικές συμβουλές από ειδικούς για το τι πρέπει να δοκιμάσετε αντ’ αυτού.
Πρώτον, καλό είναι να ρωτήσετε τον εαυτό σας γιατί έχετε την παρόρμηση να καταφεύγετε στην τοξική θετικότητα.
Είναι επειδή, ενώ μεγαλώνατε, οι γονείς σας ποτέ δεν έκαναν χώρο για τα αρνητικά σας συναισθήματα και κατά κάποιον τρόπο έστειλαν το μήνυμα ότι δεν είναι εντάξει να αισθάνεστε αυτά τα συναισθήματα; Είναι επειδή σας λείπουν συναισθηματικά όρια και τείνετε να παίρνετε τα συναισθήματα του συντρόφου σας – καθιστώντας δυσάρεστο για εσάς να καθίσετε μαζί τους στη θλίψη ή τον θυμό τους;
Καθώς εργάζεστε για να σπάσετε τη συνήθεια της τοξικής θετικότητας, η κατανόηση του τι την οδηγεί μπορεί να είναι χρήσιμη.
Την επόμενη φορά που ο σύντροφός σας μοιράζεται μια προσωπική δυσκολία, θα ήταν καλό να τον ρωτήσετε:
“Τι θα ήταν πιο χρήσιμο για εσένα αυτή τη στιγμή; Να προτείνω μια λύση ή απλά να σε αφήσω να ξεσπάσεις;”. Στοχεύστε να παρέχετε επικύρωση και ενσυναίσθηση.
Ακολουθούν ορισμένα παραδείγματα εναλλακτικών απαντήσεων:
“Είναι εντάξει να νιώθεις λυπημένος γι’ αυτό
”Είμαι εδώ για σένα με όποιον τρόπο χρειάζεσαι”.
“Ακούγεται πραγματικά δύσκολο, θα ήθελες να κάνουμε μια κουβέντα γι αυτό;”
”Λυπάμαι πολύ που το περνάς αυτό”.
Πώς να αντιμετωπίσετε την τοξική θετικότητα
Από την άλλη πλευρά, εάν ο σύντροφός σας είναι αυτός που εκδηλώνει τοξική θετικότητα, οι ειδικοί συμβουλεύουν να μιλήσετε για το γεγονός ότι οι απαντήσεις του δεν είναι χρήσιμες.
Αυτή η ήπια προσέγγιση είναι πολύ λιγότερο πιθανό να τους βάλει στην άμυνα.
“Θα μπορούσατε να πείτε κάτι σαν:
“Ξέρω ότι προσπαθείς να βοηθήσεις και εκτιμώ την υποστήριξή σου, αλλά μερικές φορές, όταν είμαι αναστατωμένος, απλά χρειάζομαι να νιώσω ότι με ακούνε και με καταλαβαίνουν. Θα σήμαινε πολλά αν μπορούσες απλά να ακούσεις και να αναγνωρίσεις τα συναισθήματά μου.'”
Κι όπως συνιστούν οι ειδικοί στις σχέσεις, το πιο σημαντικό πράγμα που πρέπει να θυμόμαστε είναι πως “κανένα συναίσθημα δεν είναι κακό ή λάθος. Είναι όλα σημαντικά και μπορούν να μας διδάξουν για τον εαυτό μας και τον κόσμο.”
