Παντού, από τις σχολικές τάξεις μέχρι τις αίθουσες συνεδριάσεων των εταιρειών, ακούμε: «Απλώς να είσαι ο εαυτός σου». Η αυθεντικότητα είναι το κλειδί για τη σύνδεση, την επαγγελματική επιτυχία και μια ουσιαστική ζωή, λένε.
Αλλά να η παγίδα: Είναι κακή συμβουλή.
Η πίεση να είσαι «αληθινός» όλη την ώρα μπορεί στην πραγματικότητα να προκαλέσει περισσότερο κακό παρά καλό.
Γιατί όμως η αυθεντικότητα υπερεκτιμάται; Κυρίως για δυο βασικούς λόγους:
- Έχουμε περισσότερους από έναν «εαυτούς»
Έχουμε πολλούς διαφορετικούς εαυτούς – και το καταλαβαίνουμε από τις εσωτερικές μας συγκρούσεις. Ένα μέρος μας π.χ μπορεί να θέλει να πάει στο γυμναστήριο, αλλά ένα άλλο μέρος θέλει απλώς να κάθεται στον καναπέ και να παρακολουθεί ασταμάτητα σειρές στην τηλεόραση.
Το να ζούμε σε μια συνεχή κατάσταση αντιφάσεων δεν μας κάνει υποκριτές, μας κάνει ανθρώπους. Σκεφτείτε την τελευταία φορά που νιώσατε διχασμένοι για μια απόφαση. Ίσως ένα μέρος σας ήθελε να μιλήσει σε μια συνάντηση, ενώ ένα άλλο μέρος φοβόταν την κριτική. Αυτές οι εσωτερικές συζητήσεις δείχνουν ότι το μυαλό σας είναι ένα σύνθετο οικοσύστημα σκέψεων, συναισθημάτων και επιθυμιών, όχι μια ενιαία, σταθερή οντότητα.
- Ο «εαυτός» μας σε κάθε δεδομένη στιγμή εξαρτάται από πολλούς παράγοντες.
Το νευρικό μας σύστημα επηρεάζει τον τρόπο που συμπεριφερόμαστε πολύ περισσότερο από όσο συνειδητοποιούμε. Δεν είστε το ίδιο άτομο όταν είστε ξεκούραστοι κι όταν είστε εξαντλημένοι. Όταν είστε αγχωμένοι, μπορεί να τα ”χώσετε” σε έναν φίλο, παρόλο που αυτή δεν είναι η συνηθισμένη σας προσέγγιση. Αυτή η στιγμή οξύτητας μπορεί να μην είναι ο τρόπος με τον οποίο θέλετε να συμμετάσχετε – αλλά εκείνη τη στιγμή, εξακολουθείτε να είστε αυθεντικά εσείς.
3. Το «είμαι απλώς ο εαυτός μου» μπορεί να αποτελέσει δικαιολογία για κακή συμπεριφορά.
Ενώ είναι αλήθεια ότι όλα τα συναισθήματα είναι έγκυρα, όλες οι συμπεριφορές δεν είναι. Η αυθεντικότητα δεν είναι δικαιολογία για να ενεργούμε χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη τον αντίκτυπο. Για παράδειγμα, κάποιος μπορεί να χρησιμοποιήσει την «αυθεντικότητα» για να δικαιολογήσει την σκληρή κριτική ή την αγένεια. Αυτού του είδους η συμπεριφορά βλάπτει την εμπιστοσύνη και δημιουργεί περιττές συγκρούσεις.
Η ρύθμιση των συναισθημάτων και η εύρεση της σωστής ισορροπίας μεταξύ της ειλικρίνειας και της επίγνωσης του πώς οι πράξεις μας επηρεάζουν τους άλλους είναι ζωτικής σημασίας για υγιείς σχέσεις, τόσο στην εργασία όσο και στη ζωή.
Τι να κάνουμε αντί γι αυτό
Μια πιο αποτελεσματική στρατηγική είναι να «ηγείστε του εαυτού σας». Αυτό σημαίνει να αναγνωρίζετε όλους τους διαφορετικούς χαρακτήρες μέσα στο μυαλό σας, συμπεριλαμβανομένων των θυμωμένων μερών, των φιλικών μερών, των συνεργατικών μερών και των εγωιστικών μερών.
Η ηγεσία του εαυτού σας σημαίνει επίσης να επιλέγετε συνειδητά ποια μέρη εμφανίζονται σε κάθε κατάσταση και πώς. Όταν ηγείστε του εαυτού σας, θα είστε λιγότερο αντιδραστικοί και σε καλύτερη θέση να ανταποκρίνεστε σε στρεσογόνους παράγοντες αντί να αντιδράτε σε ερεθίσματα.
Τι να κάνετε:
Εστιάστε στην πολλαπλότητα και όχι στη μοναδικότητα: Η ιδέα ενός μοναδικού «αυθεντικού εαυτού» απλοποιεί υπερβολικά την πολύπλοκη ανθρώπινη ψυχή. Το να έχετε επίγνωση της εσωτερικής σας ”πολλαπλότητας” σημαίνει ότι καταλαβαίνετε πώς να ”επιλέγετε” τη συμπεριφορά σας ανάλογα με τις περιστάσεις.
Επιλέξτε την αυτογνωσία αντί της άμεσης έκφρασης. Δεν χρειάζεται να είμαστε «αληθινοί» όλη την ώρα. Αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία από το να ξεστομίζουμε όλα όσα νιώθουμε ή σκεφτόμαστε σε πραγματικό χρόνο είναι να έχουμε επίγνωση του τι αγωνίζονται να εκφράσουν όλα τα μέρη του εαυτού μας και να επιλέγουμε σκόπιμα τον τρόπο που θα ενεργήσουμε.
Επιλέξτε την ευθύνη, όχι την ωμότητα. Το να δείχνουμε ”ωμό” συναίσθημα ή το να «λέμε την αλήθεια μας» δεν είναι πάντα σοφό. Η αυθεντικότητα χωρίς επεξεργασία μπορεί να οδηγήσει σε περιττές συγκρούσεις. Η ανάληψη ευθύνης σημαίνει να επιλέγουμε πότε και πώς θα μοιραστούμε τον αληθινό μας εαυτό με τρόπους που χτίζουν εμπιστοσύνη.
