Τα παιδιά που επικοινωνούν καλά, χειρίζονται αποτελεσματικά τα συναισθήματα τους και αναπτύσσουν υγιείς σχέσεις δεν ”γεννιούνται” έτσι. Έχουν μάθει αυτές τις δεξιότητες της κοινωνικής ελληλεπίδρασης από τους γονείς τους και τους ενήλικες που εμπιστεύονται.
Ανθρώπινες δεξιότητες όπως η ενσυναίσθηση, η επικοινωνία, ο καθορισμός ορίων και η επίλυση συγκρούσεων είναι ζωτικής σημασίας στις μεγαλύτερες προκλήσεις της ζωής.
Ο τρόπος με τον οποίο τα παιδιά διαχειρίζονται το καθημερινό άγχος, τις φιλίες και τους οικογενειακούς δεσμούς τα διαμορφώνει επίσης.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, υπάρχουν έξι συγκεκριμένα πράγματα που πρέπει να κάνουν οι γονείς που μεγαλώνουν παιδιά με ανθρώπινες δεξιότητες:
- Κάντε ειλικρινείς συζητήσεις
Αντί να προστατεύουν τα παιδιά τους από δύσκολα θέματα όπως η ασθένεια, ο θάνατος και οι μεγάλες αλλαγές στη ζωή, οι γονείς πρέπει να προσεγγίζουν τις δύσκολες συζητήσεις με διαφάνεια, ειλικρίνεια και συμπόνια. Προσεγγίζοντας το θέμα, χτίζουν εμπιστοσύνη. Χρησιμοποιούν απλή, ξεκάθαρη γλώσσα, κάνουν ερωτήσεις και διδάσκουν στα παιδιά τους ότι είναι εντάξει να μιλήσουν για άβολα θέματα και να ζητήσουν υποστήριξη.
Οι γονείς που δημιουργούν ένα περιβάλλον στο σπίτι όπου τα παιδιά νιώθουν ασφάλεια να εκφράζουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους, μεγαλώνουν παιδιά που επικοινωνούν άνετα και διεκδικούν τον εαυτό τους.
2. Βοηθούν τα παιδιά τους να επεξεργαστούν τα συναισθήματά τους
Όταν ένα παιδί είναι απογοητευμένο, λυπημένο ή καταβεβλημένο, δεν αρνούνται τα συναισθήματά τους ή δεν τους λένε «μην κλαις», «δεν είναι τίποτα σπουδαίο» ή «δεν πειράζει». Αντίθετα, αναγνωρίζουν την εμπειρία του παιδιού: «Δεν πειράζει που κλαίς. Είναι εντάξει να κλαίς. Δεν πειράζει να κλαίει κανείς. Τα συναισθήματά σου έχουν νόημα». Με αυτόν τον τρόπο, τα παιδιά μαθαίνουν ότι οποιαδήποτε συναισθήματα είναι εντάξει και μαθαίνουν και εξασκούνται σε στρατηγικές αντιμετώπισης των συναισθημάτων τους.
3. Ανάπτυξη ενσυναίσθησης και προοπτικής
Όταν προκύπτουν συγκρούσεις ή δυσκολίες, οι γονείς δεν πρέπει να αναγκάζουν το παιδί να ζητήσει αμέσως συγγνώμη. Αντ’ αυτού, είναι καλύτερο να καθοδηγούν το παιδί να σκεφτεί τα συναισθήματα του άλλου ατόμου και κάνουν ερωτήσεις όπως: «Πώς νομίζεις ότι αισθάνεται ο φίλος σου για αυτό που μόλις συνέβη; ‘Το αδελφάκι σου φαίνεται να είναι καλά τώρα; ‘Πώς νομίζεις ότι μπορείς να τους κάνεις να νιώσουν καλύτερα;’ Με αυτόν τον τρόπο, τα παιδιά αναπτύσσουν μια καλύτερη κατανόηση του τι μπορούν να ελέγξουν και πώς τόσο η δική τους συμπεριφορά όσο και εξωτερικοί παράγοντες επηρεάζουν τους άλλους.
4. Ενθαρρύνουν την επίλυση προβλημάτων και τον καθορισμό ορίων
Οι γονείς που ”χτίζουν” παιδιά με κοινωνικές δεξιότητες είναι πιο πιθανό να ”εξουσιοδοτήσουν” το παιδί να λύσει το πρόβλημα μόνο του, αντί να παρεμβαίνουν άμεσα για να το κάνουν. Αντί να υπαγορεύουν λύσεις, ρωτούν. ‘Έχεις καμιά ιδέα; ‘ ‘Θέλεις να το δοκιμάσεις πρώτα;’»
Συνδυάζοντας την επίλυση προβλημάτων και τον καθορισμό ορίων, οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά τους να αναπτύξουν αυτοπεποίθηση και να μάθουν να επιλύουν κοινωνικά προβλήματα. Αναγνωρίζουν επίσης ότι δεν έχει κάθε κατάσταση ξεκάθαρη ή άμεση λύση και επικεντρώνονται στην παροχή υποστήριξης όταν συμβαίνει αυτό.
5. Προετοιμάζουν τα παιδιά τους εκ των προτέρων για κάτι που θα συμβεί
Πριν από ένα νέο γεγονός, όπως μια επίσκεψη στο γιατρό ή ένα πάρτι γενεθλίων, είναι καλό για έναν γονιό να μιλήσει για το τι θα συμβεί: «Θα πάμε στο γιατρό για εξετάσεις. Μετράμε την ανάπτυξή μας, ακούμε την καρδιά και τους πνεύμονές μας και κοιτάμε μέσα στα αυτιά, τη μύτη και το στόμα». Διδάξτε τους πώς να δημιουργούν όρια σε κοινωνικές καταστάσεις: «Τι θα λέγατε αν κάποιος σας ανάγκαζε να κάνετε κάτι που θεωρούσατε επικίνδυνο ή αγενές;»
6. Διδασκαλία κοινωνικών και συναισθηματικών δεξιοτήτων μέσω του παιχνιδιού
Το παιχνίδι δεν είναι μόνο διασκέδαση. Οι γονείς που μεγαλώνουν παιδιά με καλές κοινωνικές και συναισθηματικές δεξιότητες δεν φοβούνται να είναι ανόητοι, αλλά κατανοούν επίσης ότι το παιχνίδι είναι ένας φυσικός τρόπος για τα παιδιά να επεξεργάζονται τα συναισθήματα, να ξεπερνούν τις δυσκολίες και να οικοδομούν σχέσεις. Ενσωματώνουν το παιχνίδι για να βοηθήσουν τα παιδιά να αντιμετωπίσουν δύσκολες καταστάσεις και συναισθήματα:
Χρησιμοποιήστε το παιχνίδι για να διδάξετε όρια, ενσυναίσθηση και επικοινωνία ως προετοιμασία για νέες εμπειρίες: «Ο αρκούδος σου χρειάζεται ένα τσεκ-απ. Μπορείς να παίξεις το γιατρό; Εκτιμώντας το παιχνίδι, αυτοί οι γονείς οικοδομούν σύνδεση και εμπιστοσύνη με τα παιδιά τους, ενώ τα βοηθούν να αναπτύξουν κοινωνικές και συναισθηματικές δεξιότητες που είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη και την εξέλιξή τους και θα τους χρησιμεύσουν σε όλη τους τη ζωή.
