Οι συγκεντρώσεις των αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα αυξήθηκαν δραματικά το 2024, σύμφωνα με έκθεση του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού (WMO). Ειδικά, η ποσότητα του διοξειδίου του άνθρακα που εισέρχεται στην ατμόσφαιρα παρουσάισε τη μεγαλύτερη αύξηση, ενισχύοντας περαιτέρω την υπερθέρμανση του πλανήτη. Συγκεκριμένα, τα επίπεδα CO2 αυξήθηκαν κατά 3,5 μέρη ανά εκατομμύριο (ppm) από το 2023 στο 2024, σημειώνοντας τη μεγαλύτερη ετήσια αύξηση από τότε που άρχισαν οι σύγχρονες μετρήσεις το 1957. Οι ερευνητές απέδωσαν την αύξηση αυτή στη συνεχιζόμενη χρήση ορυκτών καυσίμων, στην έξαρση των δασικών πυρκαγιών και στη μειωμένη απορρόφηση CO2 από τους φυσικούς «απορροφητές» της Γης, όπως οι ωκεανοί και τα δάση.
Οι επιστήμονες προειδοποιούν εδώ και δεκαετίες ότι η ανθρωπότητα πρέπει να μειώσει την ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπεται στην ατμόσφαιρα προκειμένου να περιοριστούν οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Τα αποτελέσματα της νέας έκθεσης του WMO δείχνουν ότι συμβαίνει το αντίθετο, με τα επίπεδα CO2 να εκτοξεύονται σε πρωτοφανή επίπεδα. Ο οργανισμός συνιστά μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και βελτίωση της παρακολούθησης.
«Η θερμότητα που παγιδεύεται από το CO2 και άλλα αέρια του θερμοκηπίου επιταχύνει την κλιματική αλλαγή και οδηγεί σε πιο ακραία καιρικά φαινόμενα», δήλωσε η Κο Μπάρετ, αναπληρώτρια γενική γραμματέας του WMO. «Η μείωση των εκπομπών είναι ζωτικής σημασίας, όχι μόνο για το κλίμα, αλλά και για την οικονομική ασφάλεια και την ευημερία των κοινοτήτων μας» τόνισε.
Το διοξείδιο του άνθρακα και άλλα αέρια του θερμοκηπίου παγιδεύουν τη θερμότητα απορροφώντας ακτινοβολία. Καθώς αυξάνονται οι συγκεντρώσεις τους, ανεβαίνουν και οι μέσες παγκόσμιες θερμοκρασίες. Οι επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη αλλάζουν τα καιρικά πρότυπα, ανεβάζουν την στάθμη της θάλασσας, θέτουν σε κίνδυνο την παραγωγή τροφής και έχουν πολλές άλλες δαπανηρές συνέπειες που απειλούν τη ζωή δισεκατομμυρίων ανθρώπων.
Οι κλιματολόγοι θεωρούν το διοξείδιο του άνθρακα το σημαντικότερο αέριο θερμοκηπίου όσον αφορά την κλιματική αλλαγή. Από το 1990, ευθύνεται για περίπου το 80% της συνολικής επίδρασης των αερίων θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, σύμφωνα με την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ (NOAA).
Τα επίπεδα CO2 στην ατμόσφαιρα αυξάνονται σταθερά εδώ και δεκαετίες. Η αύξηση κατά 3,5 ppm το 2024 ξεπερνά την αύξηση των 2,4 ppm το 2023 και είναι μεγαλύτερη από τον μέσο ετήσιο ρυθμό 2,57 ppm της τελευταίας δεκαετίας. Η συνολική συγκέντρωση CO2 ήταν περίπου 423,9 ppm το 2024, δηλαδή 152% πάνω από τα προ-βιομηχανικά επίπεδα (προ του 1750). Συγκεντρώσεις άλλων αερίων, όπως το μεθάνιο (CH4) και το οξείδιο του αζώτου (N2O), επίσης αυξήθηκαν σημαντικά το 2024, φτάνοντας στο 166% και 25% πάνω από τα προ-βιομηχανικά επίπεδα.
Ποιοι είναι οι μεγαλύτεροι ρυπαντές
Η Κίνα, οι ΗΠΑ και η Ινδία ήταν οι τρεις μεγαλύτεροι ρυπαντές το 2024, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων Emissions Database for Global Atmospheric Research. Η Κίνα ευθύνεται για το 29,2% των ανθρωπογενών εκπομπών, οι ΗΠΑ για το 11,1% και η Ινδία για το 8,2%. Επιπλέον, η Κίνα και η Ινδία αύξησαν τις εκπομπές τους σε σχέση με το 2023, ενώ οι εκπομπές των ΗΠΑ παρέμειναν σχεδόν αμετάβλητες.
Η Κίνα παράγει τεράστιες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα, αλλά έχει πρόσφατα θέσει στόχους για μείωση των εκπομπών. Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα για την αποχώρηση από τη Συμφωνία του Παρισιού (για δεύτερη φορά), που στοχεύει στον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη, ενώ υποσχέθηκε να προχωρήσει σε περαιτέρω εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Σύμφωνα με το Climate Action Tracker, ανεξάρτητο επιστημονικό έργο παρακολούθησης των προσπαθειών για κλιματική δράση, ούτε οι ΗΠΑ ούτε η Κίνα κάνουν αρκετά για τη μείωση των εκπομπών. Το έργο αξιολογεί τις προσπάθειες της Κίνας ως «ιδιαίτερα ανεπαρκείς» και των ΗΠΑ ως «κριτικά ανεπαρκείς».
Η συμβολή των φυσικών απορροφητών CO2
Η ανθρωπότητα μπορεί να μειώσει άμεσα τα αέρια θερμοκηπίου περιορίζοντας την καύση ορυκτών καυσίμων και άλλες δραστηριότητες που παράγουν εκπομπές. Η Γη εκτελεί μέρος αυτής της δουλειάς μέσω των φυσικών απορροφητών διοξειδίου του άνθρακα, όπως οι ωκεανοί και τα δάση, που απορροφούν περίπου τη μισή ποσότητα CO2 που εκλύεται ετησίως.
Ωστόσο, αυτοί οι φυσικοί απορροφητές ενδέχεται πλέον να επηρεάζονται αρνητικά. Καθώς η θερμοκρασία αυξάνεται, οι επιστήμονες αναμένουν ότι οι ωκεανοί θα απορροφούν λιγότερο CO2, αφού τα αέρια διαλύονται λιγότερο καλά σε θερμότερα νερά. Αυτή η διαδικασία είναι γνωστή ως κύκλος θετικής ανατροφοδότησης, όπου η υπερθέρμανση οδηγεί σε ακόμη περισσότερη υπερθέρμανση.
«Υπάρχει ανησυχία ότι οι χερσαίοι και θαλάσσιοι απορροφητές CO2 γίνονται λιγότερο αποτελεσματικοί, αυξάνοντας την ποσότητα του εν λόγω αερίου που παραμένει στην ατμόσφαιρα και επιταχύνοντας την υπερθέρμανση», δήλωσε η Οκσάνα Ταράσοβα, ανώτερη επιστημονική υπεύθυνη στο WMO. «Η συνεχής και ενισχυμένη παρακολούθηση των αερίων του θερμοκηπίου είναι κρίσιμη για την κατανόηση αυτών των διαδικασιών» σημείωσε.
ΠΗΓΗ: Live Science
