Κακά τα ψέμματα, τα κοινωνικά δικτυα είναι πια κομμάτι της ζωής μας. Κι όποιος λέει οτι μπορεί να τα κλείσει όλα και να επιστρέψει στην προ Facebook εποχή, έχω να του πω – με όλο το σεβασμό- πως λέει μπούρδες. Γι αυτό ας δούμε καλύτερα ένα ρεαλιστικό πλάνο αποτοξίνωσης, που έκανε καλό και σε μένα.
Λοιπόν, να δούμε το θέμα κατάματα. Τα δεδομένα δε χωρούν αμφισβήτηση: Συμφωνα με αμερικανική έρευνα, που δημοσιεύει το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, το 2022 οι χρήστες κινητών ξόδεψαν κατά μέσο όρο 2 ώρες και 22 λεπτά την ημέρα από τον πολύτιμο χρόνο τους για να χαζέψουν -κυρίως σαβούρες- σε Facebook, Instagramm, Twitter και TikTok.
Ανάμεσά τους κι εγώ. Αν και για μένα, όπως και να το κάνουμε είναι καθημερινό εργαλείο της δουλειάς μου.
Επειδή δεν μου αρέσει να είμαι αφοριστικός, έχω να πω πως τα κοινωνικά δίκτυα έχουν πολλά πλεονεκτήματα. Ξεκάθαρα.
Πρώτον, σε συνδέουν με συγγενείς, φίλους και γνωστούς. Οσο απρόσωπη κι αν έχει χαρακτηριστεί αυτή η μορφή σύνδεσης κι επικοινωνίας.
Δεύτερον, σε διευκολύνουν στις επαγγελματικές επαφές σου. Σε βοηθά να εποικοινωνήσεις με τους συνεργάτες σου. Προωθεί το βιογραφικό σου, σού βρίσκει δουλειές. Χωρίς LinkedIN, Viber, Messanger ή Whats Up την σήμερον ημέρα πού πας ρε Καραμήτρο….
Τρίτον, αποτελούν το κορυφαίο εργαλείο μάρκετινγκ. Συμφωνα με έρευνα, το 83% των χρηστών που ερωτήθηκαν δήλωσαν πως ανακαλύπτουν νέες μάρκες και προιόντα μέσα από τα social media.
Τέταρτον, αποτελούν πηγή πληροφόρησης. Πολλές φορές λάθος πληροφόρησης, ναι. Πολλές φορές κακής πληροφόρησης, βεβαίως. Αλλά αυτό είναι και δικό μας θέμα, πρέπει να μάθουμε να φιλτράρουμε.
Ολα αυτά τα πλεονεκτήματα καλά. Τα μειονεκτήματα όμως;
Η επίδραση στην ψυχική υγεία είναι καταστροφική: Ούτε μια ούτε δυο έρευνες και μελέτες πιστοποιούν πως τα social media σε γεμίζουν με αρνητικά συναισθήματα. Κατάθλιψη, αρνητικές σκέψεις λόγω σύγκρισης με τους άλλους, άγχος, αϋπνία. Ολα αυτά επειδή βομβαρδιζόμαστε με ”ρετουσαρισμένες” εικόνες από τις τέλειες ζωές των άλλων. Για να μην μιλήσουμε για το cyberbullying, που σαρώνει κυρίως στη σχολική ηλικία. Για να μη μιλήσουμε για το FOMO, αρχικά του Fear Of Missing Out, του συναισθήματος δηλαδή ότι είμαστε ”στην απ’έξω” αν δεν είμαστε online.
Κι όλα αυτά γιατί; Διότι όπως μας λένε οι επιστήμονες, τα κοινωνικά δίκτυα πυροδοτούν στον οργανισμό την παραγωγή ντοπαμίνης, του χημικού της καλής διάθεσης. Με άλλα λόγια ο εγκέφαλός μας μάς ”επιβραβεύει” για τον εθισμό μας. Κάποιοι εθισμένοι στον τζόγο, όταν ρωτήθηκαν σχετικά, είπαν πως νιώθουν την ίδια επίδραση με το παιχνίδι του κουλοχέρη στο καζίνο: Κάθε φορά που παίζεις νιώθεις ότι θα σε ανταμείψει.
Και τώρα τι κάνουμε, θα πεις. Είναι ώρα να βάλουμε κάτω ένα πρόγραμμα αποτοξίνωσης.
Φτιάξε ένα πλάνο
Σκέψου τι θέλεις να πετύχεις. Πόσο θέλεις να μειώσεις την χρήση των social media. Είναι λεπτά, είναι ώρες, είναι μέρες; Καλύτερα ακολούθησε ένα ρεαλιστικό πρόγραμμα. Ξεκίνα με λίγα λεπτά στην αρχή κάθε μέρα, αλλά συγκεκριμένα και σταθερά.
Το να πεις π.χ ότι θα κόψεις το TikTok μαχαίρι για ένα μήνα, απλά θα σε κάνει να ζήσεις μια αποτυχία. Αντίθετα, το Χάρβαρντ συνιστά μια μέρα ”νηστείας” μέσα στην εβδομάδα (ας πούμε τα Σαββατοκύριακα), όπου θα ασχολείσαι με τα κοινωνικά δίκτυα είτε λίγο είτε καθόλου.
Σκέψου γιατί θέλεις να το κάνεις
Τι είναι εκείνο που σε κάνει να θέλεις να πατήσεις το κουμπί; Βαριέσαι; Είσαι σε ένα κουραστικό meeting; Σού έχει γίνει συνήθεια με το που ξυπνάς το πρωί ή πριν πέσεις για ύπνο; Προσπάθησε να καταπολεμήσεις την αιτία. Βρες ένα ενδιαφέρον χόμπι, βγες μια βόλτα, πήγαινε για καφέ με φίλους. Γεμισε το χρόνο σου με άλλους τρόπους. Θα σε βοηθήσει.
Κατέβασε εφαρμογές που μπλοκάρουν τη χρήση
Χρησιμοποίησε την τεχνολογία εναντίον της …τεχνολογίας! Εφαρμογές όπως η Freedom και η Cold Turkey μπλοκάρουν τη χρήση εφαρμογών και websites ή περιορίζουν το χρόνο χρήσης ανάλογα με το πώς το ορίζουμε εμείς.
Πάρε ένα ”χαζό” κινητό
Οσο κι αν δεν το πιστεύεις, ολο και περισσότεροι νέοι της Gen Z επιστρέφουν στα παλιά, κλασσικά κινητά χωρίς εφαρμογές. Παίρνεις τηλέφωνο, δέχεσαι μηνύματα κι αυτό είναι όλο.
Δημιούργησε χώρους στο σπίτι χωρίς κινητό
Μην παίρνεις το ρημάδι παντού, ακόμα και στην τουαλέτα. Αποφάσισε πως δε θα έχεις το κινητό ποτέ π.χ στην κρεβατοκάμαρα, ή σε άλλους χώρους που θα ορίσεις από πριν.
Αντε και καλή αποτοξίνωση!
