Ολο και πληθαίνουν στα social media οι παραπλανητικοί διαδικτυακοί ισχυρισμοί ότι επικίνδυνα προϊόντα με βάση τα έντομα έχουν πάρει πράσινο φως για την ευρωπαϊκή αγορά.
Οι διαδικτυακοί χρήστες ισχυρίζονται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση επέτρεψε την κυκλοφορία επικίνδυνων τροφίμων με βάση τα έντομα, αφού ένα προϊόν που περιείχε κίτρινο αλευροσκώληκα πήρε το πράσινο φως για κατανάλωση νωρίτερα αυτόν τον μήνα.
«Από οικολογική τρέλα, παίρνουν το ρίσκο να δηλητηριάσουν μια ολόκληρη ήπειρο για να ανταγωνιστούν την κτηνοτροφία», δήλωσε ο Florian Philippot, πρόεδρος του γαλλικού ευρωσκεπτικιστικού κόμματος Les Patriotes σε ένα βίντεο που αναρτήθηκε στο X, το οποίο έχει συγκεντρώσει περισσότερες από 200.000 προβολές.
Οι παραπλανητικοί διαδικτυακοί ισχυρισμοί προέρχονται από ευρωσκεπτικιστικούς λογαριασμούς, ευρωπαίους ακροδεξιούς πολιτικούς, καθώς και από λογαριασμούς της δεξιάς των ΗΠΑ.
Ο συνωμοσιολόγος και παρουσιαστής ραδιοφωνικής εκπομπής Άλεξ Τζόουνς, ο οποίος έχει κριθεί ένοχος σε πολυάριθμες υποθέσεις που αφορούσαν δυσφήμιση και συκοφαντική δυσφήμιση, δήλωσε ότι μια «πρωτεΐνη ζωύφιου που προκαλεί καρκίνο» προωθείται «στο ανεφοδιασμό τροφίμων παγκοσμίως» σε ένα X post.
Υπάρχει άραγε κάποια ουσία πίσω από αυτούς τους ισχυρισμούς;
Την περασμένη Δευτέρα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε τη χρήση έως και 4% επεξεργασμένου με υπεριώδη ακτινοβολία κίτρινου αλευροσκώληκα σε προϊόντα όπως το ψωμί, το τυρί και τα ζυμαρικά.
Αυτός είναι ο πέμπτος τύπος τροφής με βάση τα έντομα που εγκρίνουν οι Βρυξέλλες από το 2021 ως μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής της ΕΕ για τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων.
Τα έντομα θεωρούνται ευρέως ως εναλλακτική πηγή πρωτεΐνης σε σχέση με το εκτρεφόμενο κρέας, καθώς ο παγκόσμιος πληθυσμός συνεχίζει να αυξάνεται. Για τα επόμενα πέντε χρόνια, μόνο η γαλλική εταιρεία Nutri’Earth έχει άδεια να διαθέσει στην αγορά τη νέα σκόνη αλευροσκώληκα.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ορίζει τις τροφές με βάση τα έντομα ως «νέες τροφές» — επίσης γνωστές ως «καινοτόμες τροφές».
Σε πολλές χώρες της Αφρικής και της Νότιας Αμερικής, η κατανάλωση εντόμων είναι μια παραδοσιακή πρακτική, ενώ στην Ευρώπη, τα έντομα υπόκεινται σε αυστηρούς ελέγχους προτού εγκριθούν για την αγορά.
Αυτό περιλαμβάνει αξιολόγηση από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), έναν ανεξάρτητο επιστημονικό φορέα που εργάζεται παράλληλα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
«Δεν υπάρχει ανησυχία για την ασφάλεια, αυτό το προϊόν μπορεί να καταναλωθεί με ασφάλεια γιατί κάναμε μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση της σύνθεσής του και δεν βρέθηκε κανένα πρόβλημα από τους ειδικούς μας εδώ», δήλωσε στο Euronews ο Ερμόλαος Βερβέρης, επιστημονικός υπεύθυνος στην EFSA.
«Όταν αξιολογούμε την ασφάλεια των νέων τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων των προϊόντων εντόμων, λαμβάνουμε υπόψη τους διαφορετικούς μικροβιολογικούς και χημικούς κινδύνους που θα μπορούσαν να συνδέονται με τα νέα τρόφιμα», πρόσθεσε ο Βερβέρης.
Τα έντομα στο επίκεντρο της πολιτικής
Πολλοί από τους λογαριασμούς που αμφισβητούν την ασφάλεια των τροφίμων με βάση τα έντομα έχουν πολιτικά κίνητρα.
Ένας χρήστης του X δημοσίευσε: “Είναι η Ευρώπη της ύαινας Ούρσουλα… θέλουν να μας κάνουν να πεθάνουμε με τα έντομά τους στο φαγητό μας.”
Άλλοι χρήστες κατηγόρησαν την Ευρώπη ότι προδίδει τους αγρότες και τη βιομηχανία κρέατος. Τα έντομα θεωρούνται ευρέως ως εναλλακτική λύση στο εκτρεφόμενο κρέας. Παράγουν πολύ λιγότερες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου από το εκτρεφόμενο κρέας και απαιτούν λιγότερο νερό και γη από τα βοοειδή, τους χοίρους και τα πουλερικά.
“Αντί να υποστηρίζει τους ντόπιους αγρότες, η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε να αντικαταστήσει τα προϊόντα της με προνύμφες και σκουλήκια. Και να τα ταΐσει σε ανθρώπους”, ανάρτησε άλλος χρήστης του Χ.
Στις 8 Φεβρουαρίου, η ακροδεξιά ευρωβουλευτής των Patriots for Europe, Petra Steger, ρώτησε: “Πρώτον, είπαν ότι το κρέας είναι κακό – τώρα υπάρχει γεύμα εντόμων για πρωινό. Τι θα ακολουθήσει”, σε μια ανάρτηση που κοινοποιήθηκε στο X.
Παρά το γεγονός ότι οι επιστήμονες επισημαίνουν τα προϊόντα ως ασφαλή για κατανάλωση, ένας παράγοντας θα μπορούσε να συνεχίσει να εμποδίζει τη δημοτικότητά τους μεταξύ των ευρωπαίων καταναλωτών.
«Η τροφική νεοφοβία είναι ο φόβος για τα νέα τρόφιμα, οι άνθρωποι μπορεί επίσης να βιώσουν έναν παράγοντα αηδίας επειδή έχουμε συνδέσει τα έντομα με κάτι δυσάρεστο», είπε ο Βερβέρης στο Euronews.
