Ήταν πραγματικοί survivors, ήταν οι εφευρέτες της φωτιάς και ήξεραν να ρυθμίζουν τον οργανισμό τους σε πραγματικά σκληρές συνθήκες. Το κυριότερο: Ήξεραν πώς να πάρουν έναν καλό, ξεκούραστο ύπνο.
Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία πως οι προϊστορικοί Homo Sapiens ήταν σκληρά καρύδια. Μπορούσαν να κυνηγούν τρέχοντας για ώρες, να κουβαλάνε πέτρες και ξύλα για χιλιόμετρα προκειμένου να φτιάξουν εργαλεία ή να ανάψουν φωτιά, να τα βγάζουν πέρα με θηρία και άγριες καιρικές συνθήκες. Εύκολη ζωή μια φορά δεν τη λες.
Οπως είναι κατανοητό, έπειτα από μια ζόρικη μέρα που μπορεί να περιλαμβάνει μέρος ή όλα από τα παραπάνω, η ξεκούραση δεν αποτελεί πολυτέλεια, αλλά παράγοντας επιβίωσης. Ο,τι και να έχεις περάσει, την επόμενη μέρα πρέπει να είσαι σε φόρμα.
Κι αυτός ακριβώς είναι ο λόγος που οι 250.000 χρόνια πριν, οι άνθρωποι των σπηλαίων ήξεραν τα μυστικά ενός καλού ύπνου. Αυτά ακριβώς που ο μοντέρνος άνθρωπος έχει ξεχάσει ή απλά αγνοεί.
Στο βιβλίο του ”Πώς να κοιμάσαι σαν άνθρωπος των σπηλαίων”, ο Ολλανδός επιστήμονας Δρ. Marijn van de Laar, ειδικευμένος στα προβλήματα ύπνου που σχετίζονται με την σωματική και ψυχική υγεία, μάς δίνει τις βασικές προϋποθέσεις:
Βασικός κανόνας: Ακολούθησε τη Μητέρα Φύση
Ο άνθρωπος είναι φτιαγμένος για να ακολουθεί και να συγχρονίζεται με τον φυσικό κύκλο ημέρας – νύχτας: Ξυπνάει με το φως το πρωί και κοιμάται όταν πέφτει το σκοτάδι. Η λειτουργία του ύπνου μας έχει εξελιχθεί κι εκείνη σύμφωνα με τις βασικές συνήθειες των προγόνων μας. Οσο πιο πιστά ”παρακολουθούμε” την εναλλαγή ημέρας νύχτας, τόσο καλύτερο ύπνο θα πετύχουμε. Πιο συγκεκριμένα:
- Περισσότερη ενέργεια, περισσότερη κίνηση
Οι άνθρωποι των σπηλαίων είχαν ενα μόνο μεταφορικό μέσο: Τα πόδια τους. Και μετακινούνταν συνεχώς με αυτά. Δεν περνούσαν ώρες στα μποτιλιαρίσματα, δεν άραζαν στις καρέκλες του μετρό, δεν πληκτρολογούσαν όλη μέρα καρφωμένοι σε μια καρέκλα. Η καθημερινή άσκηση και το περπάτημα, ιδιαίτερα σε υπαίθριους χώρους, είναι η ιδανική συνταγή για να κοιμηθείς σαν πουλάκι. Αν δεν έχεις τη δυνατότητα, ένα πρόγραμμα ελαφράς άσκησης το απόγευμα θα έχει παρόμοιο αποτέλεσμα.
- Ο κιρκάδιος ρυθμός, ειναι ο μηχανισμός που ελέγχει καθημερινά τις αλλαγές στα επίπεδα ενέργειας μας με βάση το εσωτερικό ρολόι του οργανισμού. Το κούρδισμα του εσωτερικού μας ρολογιού γίνεται αυτόματα με βάση τις εναλλαγές ημέρας και νύχτας. Με απλά λόγια: Όσο περισσότερο φως δεχόμαστε το πρωί κι όσο λιγότερο φως το βράδυ, τόσο ποιοτικότερος θα είναι ο ύπνος μας. Το απολύτως φυσιολογικό δηλαδή για έναν άνθρωπο των σπηλαίων. Σκεφτείτε τώρα πως εμείς οι άνθρωπο του 21ου αιώνα καθημερινά βομβαρδιζόμαστε από ισχυρές πηγές φωτός (τεχνητός φωτισμός το βράδυ, φως από οθόνες και κινητά) που επεμβαίνουν και αποσυντονίζουν τον κιρκάδιο ρυθμό μας. Η λύση: Ξυπνάμε με φυσικό φως, ανοίγοντας τις κουρτίνες, και κοιμόμαστε μειώνοντας τα φώτα στο σπίτι, έχοντας αφήσει μακριά μας το κινητό.
- Η θερμοκρασία παίζει επίσης πολύ σημαντικό ρόλο. Τα σώματα μας έχουν μάθει να συντονίζονται, εκτός από τις εναλλαγές του φωτός και με τις εναλλαγές της θερμοκρασίας. Καμιά σπηλιά την προϊστορική εποχή δεν ήταν εξοπλισμένη με κεντρικό σύστημα καλοριφέρ. Και οι άνθρωποι που κοιμούνταν εκεί είχαν συνηθίσει να μειώνουν τη θερμοκρασία τους με βάση την εξωτερική. Με άλλα λόγια, η πολλή ζέστη το βράδυ είναι εναντίον του καλού ύπνου. Λύση: Μειώνουμε λίγο τη θερμοκρασία του καλοριφέρ κατά τη διάρκεια της νύχτας.
- Ποτέ ζάχαρη πριν τον ύπνο (και γενικά δηλαδή, όσο λιγότερο ζάχαρη τόσο καλύτερα). Είναι απολύτως σίγουρο πως οι άνθρωποι των σπηλαίων δεν είχαν την ευκαιρία να τσιμπήσουν έναν λουκουμά ή ένα μπακλαβαδάκι νυχτιάτικα. Η κατανάλωση ζάχαρης σχετίζεται άμεσα με ανήσυχο ύπνο. Γι αυτό όσοι έχετε την κακή συνήθεια να ψάχνετε το τελευταίο παγωτίνι που περίσσεψε στο ψυγείο τα μεσάνυχτα, να ξέρετε ότι δε θα σας αφήσει να κοιμηθείτε.
- Λιγότερο στρες. Οι επιστήμονες θεωρούν πως κανένας άνθρωπος, ποτέ στην ιστορία του, δεν κοιμήθηκε τόσο βαθιά που να μην ξυπνήσει έστω μια φορά το βράδυ. Οι περισσότεροι από εμάς ξυπνάμε τουλάχιστον μια φορά, όμως είναι τόσο σύντομο που δεν το θυμόμαστε καν. Η εξήγηση που δίνουν οι επιστήμονες είναι πως οι άνθρωποι των σπηλαίων ξυπνούσαν τακτικά, ελέγχοντας το περιβάλλον τους για κινδύνους. Αν λοιπόν τύχει και ξυπνήσουμε χωρίς να μπορούμε να κοιμηθούμε αμέσως, μην το ζορίζουμε. Μια ήπια δραστηριότητα, όπως το διάβασμα ενός βιβλίου, θα μας βοηθήσει να χαλαρώσουμε και να νυστάξουμε ξανά.
