Η έρευνα σχετικά με τα μικρόβια που ζουν στο πεπτικό μας σύστημα έχει πυροδοτήσει μια «επανάσταση» στην επιστήμη της διατροφής.
Τα τελευταία χρόνια, οι φυτικές ίνες έχουν γίνει η «νέα πρωτεΐνη», με αποτέλεσμα να προστίθενται σε τρόφιμα σε αφθονία για να θρέψουν το μικροβίωμα του εντέρου μας και να ενισχύσουν την υγεία μας.
Ωστόσο, μια μελέτη σε ποντίκια που δημοσιεύτηκε το 2024 υποδηλώνει ότι δεν είναι όλα τα συμπληρώματα φυτικών ινών εξίσου ευεργετικά.
Μια μορφή που βρίσκεται εύκολα στη βρώμη και το κριθάρι, που ονομάζεται βήτα-γλυκάνη, μπορεί να ελέγξει το σάκχαρο του αίματος και να βοηθήσει στην απώλεια βάρους σε ποντίκια που τρέφονταν με δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά.
Σύμφωνα με ερευνητές του Πανεπιστημίου της Αριζόνα (UA) και του Πανεπιστημίου της Βιέννης, ήταν ο μόνος τύπος συμπληρώματος φυτικών ινών που δοκίμασαν που μείωσε την περιεκτικότητα σε λιπαρά και το σωματικό βάρος ενός ποντικού εντός 18 εβδομάδων.
Άλλες ίνες που εξέτασαν, συμπεριλαμβανομένης της δεξτρίνης σιταριού, της πηκτίνης, του ανθεκτικού αμύλου και της κυτταρίνης, δεν είχαν τέτοιο αποτέλεσμα, παρά το γεγονός ότι άλλαξαν σημαντικά τη σύνθεση του μικροβιώματος του ποντικού σε σύγκριση με ποντίκια που δεν τρέφονταν με συμπληρώματα φυτικών ινών.
ΔΙΑΒΑΣΑΕ ΑΚΟΜΑ: Nέα μελέτη: Η κατανάλωση αυτών των 6 τροφών μπορεί να αντιστρέψει τη γήρανση
«Γνωρίζουμε ότι οι φυτικές ίνες είναι σημαντικές και ωφέλιμες. Το πρόβλημα είναι ότι υπάρχουν τόσοι πολλοί διαφορετικοί τύποι φυτικών ινών», εξήγησε ο βιοϊατρικός επιστήμονας Frank Duca από το UA τον Ιούλιο.
«Θέλαμε να μάθουμε τι είδους φυτικές ίνες θα ήταν πιο ωφέλιμες για την απώλεια βάρους και τις βελτιώσεις στην ομοιόσταση της γλυκόζης, ώστε να μπορέσουμε να ενημερώσουμε την κοινότητα, τον καταναλωτή και στη συνέχεια να ενημερώσουμε και τη γεωργική βιομηχανία».
Οι φυτικές ίνες αποτελούν την κύρια πηγή ενέργειας για τα βακτήρια που ζουν στο έντερό μας, και όμως λιγότερο από το 5% των ανθρώπων στις ΗΠΑ καταναλώνουν τα συνιστώμενα 25-30 γραμμάρια φυτικών ινών την ημέρα.
Για να αντισταθμιστεί αυτό, τα συμπληρώματα φυτικών ινών και οι τροφές με «αόρατες φυτικές ίνες» γίνονται όλο και πιο δημοφιλείς. Αλλά οι φυτικές ίνες είναι εξαιρετικά ποικίλες, οπότε ποιες επιλέγουμε;
Ορισμένες ίνες, όπως οι βήτα-γλυκάνες βρώμης και η δεξτρίνη σιταριού, είναι υδατοδιαλυτές, που σημαίνει ότι ζυμώνονται εύκολα από τα βακτήρια του εντέρου.
Άλλες, όπως η κυτταρίνη και το ανθεκτικό άμυλο, είναι λιγότερο διαλυτές ή αδιάλυτες, που σημαίνει ότι προσκολλώνται σε άλλα υλικά για να σχηματίσουν κόπρανα.
ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΑ: H μεσογειακή διατροφή σώζει – Μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνων που σχετίζονται με παχυσαρκία
Μέχρι τώρα, γράφει η βιοϊατρική επιστήμονας Elizabeth Howard από το UA και οι συνάδελφοί της, «δεν υπάρχει καμία μελέτη που να έχει διερευνήσει τον ρόλο διαφόρων φυτικών ινών σε μία ομάδα».
Για να αντισταθμιστεί αυτό, η παρούσα μελέτη εξέτασε διάφορες μορφές φυτικών ινών σε μία ομάδα ποντικών. Μόνο η βήτα-γλυκάνη βρέθηκε να αυξάνει τον αριθμό των Ileibacterium που βρέθηκαν στο έντερο του ποντικού. Άλλες μελέτες σε ποντίκια έχουν συνδέσει αυτό το βακτήριο με την απώλεια βάρους.
Πράγματι, πολύ πριν από τον δείκτη των 10 εβδομάδων, τα ποντίκια που τρέφονταν με βήτα-γλυκάνη εμφάνισαν μειωμένο σωματικό βάρος και περιεκτικότητα σε σωματικό λίπος σε σύγκριση με τα ποντίκια που τρέφονταν με άλλες μορφές φυτικών ινών.
Τα ευρήματα ευθυγραμμίζονται με μια άλλη πρόσφατη μελέτη του Duca, η οποία τάιζε αλεύρι κριθαριού, πλούσιο σε βήτα-γλυκάνη, σε τρωκτικά. Παρόλο που οι αρουραίοι συνέχισαν να τρώνε εξίσου από τη διατροφή τους με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά όπως και πριν, η ενεργειακή τους δαπάνη αυξήθηκε και έχασαν βάρος ούτως ή άλλως.
Ένα παρόμοιο αποτέλεσμα παρατηρήθηκε σε ποντίκια που τρέφονταν με βήτα-γλυκάνη στη νέα μελέτη. Αυτά τα ζώα εμφάνισαν επίσης αυξημένες συγκεντρώσεις βουτυρικού οξέος στο έντερό τους, το οποίο είναι ένας μεταβολίτης που παράγεται όταν τα μικρόβια διασπούν τις φυτικές ίνες.
Το βουτυρικό οξύ προκαλεί την απελευθέρωση του γλυκαγονοειδούς πεπτιδίου-1 (GLP-1), το οποίο είναι η φυσική πρωτεΐνη που μιμούνται τα συνθετικά φάρμακα όπως το Ozempic για να διεγείρουν την απελευθέρωση ινσουλίνης.
«Μέρος των οφελών της κατανάλωσης φυτικών ινών οφείλεται στην απελευθέρωση του GLP-1 και άλλων εντερικών πεπτιδίων που ρυθμίζουν την όρεξη και το σωματικό βάρος», δήλωσε ο Duca.
«Ωστόσο, δεν πιστεύουμε ότι αυτό είναι όλο το αποτέλεσμα. Πιστεύουμε ότι υπάρχουν και άλλα ευεργετικά πράγματα που θα μπορούσε να κάνει το βουτυρικό οξύ που δεν σχετίζονται με τα εντερικά πεπτίδια, όπως η βελτίωση της υγείας του εντερικού φραγμού και η στόχευση περιφερειακών οργάνων όπως το ήπαρ».
Χρειάζεται πολύ περισσότερη έρευνα πριν αυτά τα αποτελέσματα επεκταθούν στους ανθρώπους, αλλά τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι ορισμένες φυτικές ίνες μπορεί να είναι πιο κατάλληλες για την απώλεια βάρους και τον έλεγχο της ινσουλίνης από άλλες.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο Journal of Nutrition.
