Τα παράνομα ναρκωτικά που βρέθηκαν στα λύματα 130 ευρωπαϊκών πόλεων δείχνουν αύξηση στην χρήση διεγερτικών σχεδόν παντού, σύμφωνα με καινούρια έρευνα.
Το μεγαλύτερο ευρωπαϊκό πρόγραμμα ανάλυσης υγρών αποβλήτων έδειξε αύξηση στην χρήση MDMA, κοκαΐνης και αμφεταμίνης σε 128 πόλεις σε 26 διαφορετικές χώρες.
Η μελέτη, την οποία έκανε η ομάδα SCORE, ένα πανευρωπαϊκό δίκτυο αναλυτών λυμάτων και ο Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα Ναρκωτικά (EUDA), μελέτησε την χρήση ναρκωτικών από περίπου 68,8 εκατομμύρια ανθρώπους, αναλύοντας τα απόβλητά τους.
Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΕ, 87 εκατομμύρια ενήλικες έχουν χρησιμοποιήσει παράνομα ναρκωτικά τουλάχιστον μία φορά στην ζωή τους. Η κάνναβη και η κοκαΐνη είναι τα πιο διαδεδομένα παράνομα ναρκωτικά στην ΕΕ. Ακόμα, η χρήση ουσιών όπως το MDMA (γνωστό και ως molly ή έκσταση), η ηρωίνη και άλλα οπιοειδή, οι ψυχεδελικές ουσίες και τα συνθετικά ναρκωτικά βρίσκονται σε άνοδο.
Τα δείγματα λυμάτων αναλύθηκαν για ίχνη πέντε διεγερτικών ναρκωτικών –αμφεταμίνης, κοκαΐνης, μεθαμφεταμίνης, MDMA και κεταμίνης– καθώς και κάνναβης. Η προσέγγιση αυτή επιτρέπει στους επιστήμονες να εκτιμήσουν την κατανάλωση ναρκωτικών σε μια κοινότητα, μετρώντας τα επίπεδα των παράνομων ναρκωτικών και των μεταβολιτών τους που αποβάλλονται στα ούρα.
Η μελέτη τονίζει πως, ενώ παρατηρήθηκε ένα “σχετικά σταθερό” μοτίβο χρήσης κοκαΐνης μεταξύ 2011 και 2015 στις περισσότερες πόλεις, το 2016 ήταν σημείο αλλαγής, με την κατανάλωση να ανεβαίνει ετησίως στις περισσότερες τοποθεσίες από τότε.
Η χρήση κοκαΐνης παραμένει υψηλότερη στις πόλεις της δυτικής και νότιας Ευρώπης, με το Βέλγιο, την Ολλανδία και την Ισπανία να αναφέρουν τα υψηλότερα ποσοστά.
Τα στοιχεία του 2024 έδειξαν ακόμα μεγαλύτερη αύξηση των υπολειμμάτων κοκαΐνης στις περισσότερες πόλεις, με 39 από τις 72 να έχουν ψηλότερα επίπεδα συγκριτικά με την χρονιά πριν.
Στο Βέλγιο, οι αναλύσεις λυμάτων στις Βρυξέλλες και την Αμβέρσα έδειξαν αύξηση από το 2023.
Στις Βρυξέλλες, η ημερήσια κατανάλωση κοκαΐνης ανά χίλιους κατοίκους υπολογίζεται πως θα είναι 1186,34 χιλιοστόγραμμα το 2024, σχεδόν διπλάσια από το 2023 με 5598,22 mg. Η έρευνα εντοπίζει το Σάββατο ως την ημέρα της εβδομάδας με τις ψηλότερες συγκεντρώσεις.
Το Βέλγιο είναι και μία από τις χώρες με την μεγαλύτερη κατανάλωση MDMA, μαζί με την Τσεχία, την Ολλανδία και την Πορτογαλία.
Εξετάζοντας τις τάσεις μακροπρόθεσμα, στις περισσότερες περιπτώσεις τα φορτία του MDMA, γνωστού και ως έκσταση, αυξήθηκαν από το 2011 έως το 2016 και μετά από αυτό παρουσίασαν διακυμάνσεις.
Η ανάλυση δείχνει επίσης πως η χρήση αυτού του διεγερτικού είναι μεγαλύτερη την διάρκεια του Σαββατοκύριακου, αντικατοπτρίζοντας “την κυρίαρχη χρήση του έκσταση σε περιβάλλοντα διασκέδασης”.
Η περίπτωση της κάνναβης
Η κάνναβη παραμένει το πιο διαδεδομένο παράνομο ναρκωτικό, με υπολογιζόμενους 22,8 εκατομμύρια χρήστες πέρυσι. Ακόμα, σε αντίθεση με άλλα ναρκωτικά που αναλύθηκαν, στις περισσότερες πόλεις καταγράφηκε μείωση στην χρήση κάνναβης το 2024 σε σύγκριση με τις προηγούμενες χρονιές.
Τα απόβλητα που αναλύθηκαν δείχνουν πως η χρήση κάνναβης είναι πιο συνηθισμένη στην νότια και κεντρική Ευρώπη, ιδίως στην Ισπανία, στην Ολλανδία και στην Πορτογαλία.
Αυτή την στιγμή, η κατοχή και η χρήση είναι παράνομες στις περισσότερες χώρες, ακόμα εννιά ανέχονται κάποιες πρακτικές, ενώ η κάνναβη είναι νόμιμη υπό ορισμένες προϋποθέσεις στην Γερμανία, το Λουξεμβούργο και την Μάλτα.
Στην αναφορά του για τα ναρκωτικά το 2024, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Ναρκωτικών δήλωσε πως, ενώ η τρέχουσα δυναμική δημόσια και πολιτική συζήτηση για τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να ρυθμιστεί η κάνναβη είναι πιθανό να συνεχιστεί στην Ευρώπη, “δεν είναι ξεκάθαρο ποια πορεία θα ακολουθήσουν οι μελλοντικές ευρωπαϊκές πολιτικές”.
