Για πολλούς ανθρώπους, η γήρανση μοιάζει σαν να σταματά και ξεκινά. Μετά από μια ομαλή περίοδο όπου όλα πάνε καλά, μια μέρα, ξαφνικά, νιώθουμε πόνο στα γόνατα.
«Ξυπνάς το πρωί και ξαφνικά νιώθεις γέρος», είπε ο Δρ Στιβ Χόφμαν, καθηγητής βιολογίας στο Ινστιτούτο Λάιμπνιτς για τη Γήρανση στη Γερμανία.
Αποδεικνύεται ότι μπορεί να υπάρχει μια επιστημονική βάση για αυτή την εμπειρία. Αναλύοντας δείκτες που σχετίζονται με την ηλικία, όπως πρωτεΐνες και ”ετικέτες” DNA στην κυκλοφορία του αίματος, ορισμένοι επιστήμονες καταλαβαίνουν ότι η γήρανση στην ενήλικη ζωή δεν είναι μια γραμμική διαδικασία, αλλά ίσως μια διαδικασία που πυροδοτείται σε ορισμένα σημεία της ζωής κάποιου.
Πώς μοιάζει η «μη γραμμική γήρανση»;
Οι επιστήμονες υποψιάζονταν εδώ και καιρό ότι η γήρανση μπορεί να συμβεί σε εκρήξεις, αλλά μόνο την τελευταία δεκαετία περίπου κατάφεραν να χρησιμοποιήσουν μοριακά σήματα για να μετρήσουν τον ρυθμό της γήρανσης .
Μια ευρέως διαδομένη μελέτη του Πανεπιστημίου Stanford που δημοσιεύθηκε πέρυσι παρακολούθησε αρκετές μοριακές αλλαγές που σχετίζονται με τη γήρανση σε δείγματα αίματος που συγκεντρώθηκαν από 108 ενήλικες μεταξύ 25 και 75 ετών. Συγκρίνοντας δείγματα από διαφορετικά άτομα διαφορετικών ηλικιών, διαπιστώθηκε ότι οι άνθρωποι φαινόταν να γερνούν πιο γρήγορα γύρω στα 44 και πάλι γύρω στα 60. Βασικοί παράγοντες η δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού και η μυϊκή λειτουργία.
Η πρώτη φάση γήρανσης θα μπορούσε να εξηγήσει γιατί οι άνθρωποι φαίνεται να έχουν μεγαλύτερο πρόβλημα με την επεξεργασία του αλκοόλ ξεκινώντας από τα 40 τους και γιατί γίνονται πιο επιρρεπείς σε ασθένειες στα 60 τους, δήλωσε ο Μάικλ Σνάϊντερ, καθηγητής γενετικής στο Stanford Medicine και συν-συγγραφέας της μελέτης.
Επίσης πέρυσι, μια μελέτη σε ποντίκια που συντάχθηκε από τον Δρ Χόφμαν διαπίστωσε ότι ξαφνικές χημικές τροποποιήσεις στο DNA των τρωκτικών συνέβησαν από την αρχή έως τη μέση της ζωής των τρωκτικών και πάλι από τη μέση έως την ύστερη ζωή, υποδηλώνοντας ότι υπήρχαν τρία διακριτά στάδια γήρανσης.
Και σε μια μελέτη του 2019 που εξέτασε το πλάσμα του αίματος περισσότερων από 4.000 ανθρώπων, οι επιστήμονες ανέφεραν ότι υπήρξαν σημαντικά άλματα στις συγκεντρώσεις πρωτεϊνών που σχετίζονται με τη γήρανση στην τέταρτη, έβδομη και όγδοη δεκαετία της ζωής.
Άλλοι ειδικοί πιστεύουν ότι η γήρανση δεν συμβαίνει απαραιτήτως σε σύντομες περιόδους, αλλά μάλλον σε μεγαλύτερες φάσεις. Ο Στηβ Χόρβατ, ο οποίος θεωρείται ευρέως ότι πρωτοστάτησε στα εργαλεία μελέτης της βιολογικής γήρανσης, διαπίστωσε σε έρευνά του το 2013 ότι ο ρυθμός γήρανσης ακολουθεί μια απότομη καμπύλη από την πρώιμη παιδική ηλικία μέχρι την εφηβεία, αλλά γίνεται γραμμικός μετά την ηλικία των 20 ετών.
Υπάρχουν επίσης πρώιμα δεδομένα που υποδηλώνουν ότι ορισμένα όργανα – όπως η καρδιά ή ο εγκέφαλος – μπορεί να γερνούν πιο γρήγορα από άλλα, δήλωσε ο Τόνι Κόρεϋ, καθηγητής νευρολογίας και νευρολογικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, ο οποίος ήταν συγγραφέας της μελέτης του 2019.
Είτε συμβαίνουν σε φάσεις είτε σε εκρήξεις, δεν είναι ακόμη σαφές πώς όλες αυτές οι μοριακές αλλαγές συμβάλλουν πραγματικά στη γήρανση και στις ασθένειες που σχετίζονται με την ηλικία.
Υπάρχουν και άλλα ανοιχτά ερωτήματα, όπως αν οι αλλαγές διαφέρουν από άτομο σε άτομο ή μεταξύ φύλου και πόσο μπορεί να συνεισφέρει ο τρόπος ζωής και η συμπεριφορά, καθώς υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις ότι ορισμένα γεγονότα – όπως εγκυμοσύνη, τραύμα και αντιξοότητες ή ακόμα και μόλυνση Covid – μπορούν επίσης να επιταχύνουν τη βιολογική γήρανση.
Στην πράξη, θα μπορούσε να σημαίνει ότι οι άνθρωποι θα μπορούσαν να είναι πιο στοχευμένοι στη διαχείριση της υγείας τους, εστιάζοντας σε συγκεκριμένες αλλαγές και συνθήκες που σχετίζονται με την ιδιαίτερη ηλικία τους, δήλωσε η Αντιτι Γκουρκαρ, επίκουρη καθηγήτρια ιατρικής στο Ινστιτούτο Γήρανσης του Πανεπιστημίου του Πίτσμπουργκ.
διάρκεια της ζωής ενός ατόμου. Αυτή η μέθοδος θα εξηγούσε τις διαφορές στο περιβάλλον ή στον τρόπο ζωής μεταξύ των ατόμων.
