Από τους τελευταίους 25 μήνες, μόνο τέσσερις δεν είδαν τη μέση θερμοκρασία να ξεπερνά τους 1,5°C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα. Αυτό, από μια πρώτη ανάγνωση, σημαίνει ότι η Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα απέτυχε. Είναι όμως έτσι;
Εξετάζοντας τα πολλά κύματα καύσωνα που πλήττουν μεγάλα τμήματα της Ευρώπης κατά τις πρώτες καλοκαιρινές εβδομάδες, τα ευρήματα του δελτίου για το κλίμα του Ιουλίου που δημοσιεύθηκε από την υπηρεσία κλιματικής αλλαγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης Copernicus δεν θα αποτελέσουν έκπληξη.
Ο περασμένος μήνας ήταν ο τέταρτος θερμότερος Ιούλιος που έχει καταγραφεί στην Ευρώπη, με τις μέσες θερμοκρασίες να φτάνουν τους 21,12°C, 1,30°C πάνω από τον μέσο όρο του Ιουλίου 1991-2020.
«Υπήρξαν κάποιες περιφερειακές αντιθέσεις, όπως συμβαίνει συχνά στην Ευρώπη», δήλωσε στο Euronews ο Julien Nicolas, ανώτερος επιστήμονας στο Copernicus. Ο μήνας ξεκίνησε εξαιρετικά ζεστός στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης, ιδιαίτερα στο δυτικό τμήμα. «Καθώς ο μήνας προχωρούσε, οι θερμοκρασίες έπεφταν και οι συνθήκες γίνονταν πιο υγρές στα δυτικά και κεντρικά μέρη της Ευρώπης».
Οι μετεωρολογικές ”ανωμαλίες” που ξεχώρισαν μέσα στον Ιούλιο ήταν οι πολύ πάνω από το μέσο όρο θερμοκρασίες που καταγράφηκαν στη Σκανδιναβία, όπου οι θερμοκρασίες έφτασαν τους 30°C για αρκετές εβδομάδες.
Εν τω μεταξύ, στην Τουρκία, η θερμοκρασία έφτασε τους 50°C.
Μακροπρόθεσμη τάση θέρμανσης
Στν έκθεση σημειώνεται ότι, παγκοσμίως, ο Ιούλιος του 2025 ήταν 1,25°C πάνω από τον εκτιμώμενο μέσο όρο του 1850-1900 που χρησιμοποιείται για τον ορισμό του προβιομηχανικού επιπέδου. Σε 21 από τους τελευταίους 25 μήνες, η μέση παγκόσμια θερμοκρασία ήταν 1,5°C ή περισσότερο πάνω από αυτό το επίπεδο.
Αυτό εγείρει το ερώτημα: Σημαίνει αυτό ότι η ιστορική Συμφωνία του Παρισιού, η οποία έχει επικυρωθεί από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ και στοχεύει στον περιορισμό της μακροπρόθεσμης μέσης αύξησης της θερμοκρασίας σε 1,5°C πάνω από το προβιομηχανικό επίπεδο, έχει αποτύχει;
«Αυτό είναι ένα αμφισβητούμενο ερώτημα αυτή τη στιγμή», είπε ο Νικολά. «Πρέπει να θυμόμαστε ότι η συμφωνία του Παρισιού αναφέρεται σε μια μακροπρόθεσμη μέση θερμοκρασία 1,5°C που δεν πρέπει να ξεπεραστεί για να αποφευχθούν οι πιο καταστροφικές και μη αναστρέψιμες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Αυτό που έχουμε δει τα τελευταία δύο χρόνια είναι προσωρινές παραβιάσεις αυτού του ορίου».
Εξήγησε ότι γενικά, ο μακροπρόθεσμος μέσος όρος θα θεωρείται ότι έχει ξεπεραστεί μόνο όταν το επίπεδο έχει παραβιαστεί σε έναν 20ετή μέσο όρο – το χρονικό διάστημα που θεωρείται κατάλληλο για να χαρακτηρίσει το κλίμα και να εξομαλύνει τη φυσική διακύμανση της παγκόσμιας θερμοκρασίας.
«Μόλις φτάσουμε σε αυτόν τον 20ετή μέσο όρο των παγκόσμιων θερμοκρασιών που ανεβαίνουν πάνω από τους 1,5°C, τότε μπορούμε να θεωρήσουμε ότι έχουμε ξεπεράσει το όριο της Συμφωνίας του Παρισιού», πρόσθεσε ο Nicolas.
Οι πρόσφατες προβλέψεις μοντέλων δείχνουν ότι αυτό το όριο μπορεί να επιτευχθεί ήδη από το 2030. «Αυτό απέχει μόλις λίγα χρόνια. Αλλά δεν το έχουμε φτάσει ακόμα».
Οι επιστήμονες του Copernicus σημείωσαν ότι το πρόσφατο σερί παγκόσμιων ρεκόρ θερμοκρασίας έχει τελειώσει – προς το παρόν. Θα υπάρξουν περίοδοι «ψύξης», όπως τον Ιούλιο του 2025, όταν η μέση παγκόσμια θερμοκρασία ήταν «μόλις» 1,25°C πάνω από τον εκτιμώμενο μέσο όρο του 1850-1900. Αυτό οφείλεται σε φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος.
«Αλλά αυτό έρχεται να προστεθεί στην μακροπρόθεσμη τάση θέρμανσης που σχετίζεται άμεσα με τη συσσώρευση αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα». Με άλλα λόγια, η κλιματική αλλαγή δεν έχει σταματήσει.
Καταστροφικές επιπτώσεις
Μέχρι στιγμής, οι κλιματολόγοι επισημαίνουν τακτικά τις επιπτώσεις ενός πλανήτη που θερμαίνεται και παρατηρούνται σε όλες τις γωνιές της Ευρώπης. Τον Ιούλιο, θανατηφόρες ξαφνικές πλημμύρες έπληξαν περιοχές της Ρουμανίας, ενώ ένα ακραίο κύμα καύσωνα στοίχισε ζωές στις παραλίες της Ιταλίας.
«Ένα πράγμα που πρέπει να θυμόμαστε είναι ότι αυτά τα ακραία κλιματικά φαινόμενα δεν ξεκίνησαν πριν από δύο χρόνια. τα βλέπουμε να συμβαίνουν εδώ και πολλά χρόνια», είπε ο Νικόλας. «Έχουμε δει τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Αυτό περιλαμβάνει επίσης το λιώσιμο των παγετώνων και την άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Αλλά το γεγονός ότι οι μέσες παγκόσμιες θερμοκρασίες έφτασαν σε επίπεδα ρεκόρ καθιστά αυτά τα ακραία κλιματικά φαινόμενα πιο πιθανά».
Τόνισε ότι αυτή η μακροπρόθεσμη τάση θέρμανσης και οι καταστροφικές της επιπτώσεις δεν θα σταματήσουν σύντομα, εφόσον τα αέρια του θερμοκηπίου συνεχίζουν να συσσωρεύονται στην ατμόσφαιρα.
Για αυτόν τον λόγο, οι κλιματολόγοι συνεχίζουν να πιέζουν για μέτρα αντιμετώπισης αυτής της τάσης. «Βλέπουμε την επείγουσα ανάγκη συνεχιζόμενων δράσεων για το κλίμα για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου παγκοσμίως. Και αυτό είναι σαφώς κάτι που δεν πρέπει να σταματήσει», είπε ο Νικολά.
Αυτό ισχύει ακόμη και αν ξεπεραστεί το όριο του 1,5°C που ορίζει η Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα. «Πρέπει να συνεχίσουμε να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να μειώσουμε τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, γιατί όπως λέμε συχνά, κάθε κλάσμα ενός βαθμού έχει σημασία».
Δημοσίευση: EURONEWS
