Από τη στιγμή που ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Βλαντιμίρ Πούτιν αποβιβάστηκαν από τα αεροπλάνα τους σε μια αεροπορική βάση της εποχής του Ψυχρού Πολέμου έξω από το Άνκορατζ της Αλάσκας, οι δημόσιες αλληλεπιδράσεις τους ήταν αξιοσημείωτα φιλικές – με τον πρόεδρο των ΗΠΑ να χειροκροτεί τον Ρώσο ηγέτη, ενώ ακολούθησε μια ανταλλαγή χαμόγελων, ένα χτύπημα στον ώμο και μια ζωηρή αλλά σαφώς φιλική συζήτηση στο κόκκινο χαλί.
Και στη συνέχεια, μετά από μια αμερικανική στρατιωτική πτήση, η εκπληκτική ανατροπή του πρωτοκόλλου με τον Πούτιν να ανεβαίνει στο «Θηρίο» – το επίσημο αυτοκίνητο του προέδρου των ΗΠΑ – για να μοιραστεί μια βόλτα με λιμουζίνα στην κρίσιμη σύνοδο κορυφής.
Ο Ρώσος ηγέτης φάνηκε ενθουσιασμένος. Και καλά θα έκανε.
Η προετοιμασία για τη σύνοδο κορυφής συνοδεύτηκε από δεκάδες προβλέψεις από αξιωματούχους, διπλωμάτες και σχολιαστές. Υπήρχαν φόβοι ότι ο Τραμπ θα ξεγελιόταν από τον πανούργο πρώην αξιωματούχο της KGB, κάτι που θα του επέτρεπε να κάνει τεράστια βήματα για να προωθήσει τον στόχο του να υποτάξει την Ουκρανία, να την επαναφέρει σε υποτελή της Ρωσίας – και να διαλύσει μια ήδη εύθραυστη δυτική συμμαχία, φέρνοντας την Αμερική σε σύγκρουση με το Κίεβο και τους Ευρωπαίους συμμάχους της.
Ενώ αυτό δεν συνέβη και η Ουκρανία δεν ξεπουλήθηκε, ο Πούτιν φαίνεται να έχει αξιοποιήσει στο έπακρο τη συνάντηση.
Εξασφάλισε τη συνάντηση, παρά το γεγονός ότι ήταν καταζητούμενος για εγκλήματα πολέμου, και έγινε δεκτός σε αμερικανικό έδαφος ως φίλος, όχι ως ηγέτης ενός κράτους-παρία που εισέβαλε σε έναν κυρίαρχο γείτονα.
Και τα κατάφερε όλα αυτά χωρίς να συμφωνήσει σε καμία σημαντική παραχώρηση, συμπεριλαμβανομένης μιας εκεχειρίας, εκ των προτέρων – και έφυγε από το Άνκορατζ χωρίς να έχει δεσμευτεί για εκεχειρία, παρά το γεγονός ότι ο Τραμπ δήλωσε κατά τη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου ότι ο Ρώσος ομόλογός του είναι πρόθυμος να σώσει χιλιάδες ζωές. Προφανώς όχι και τόσο πρόθυμος.
Η πολυαναμενόμενη και βιαστικά προγραμματισμένη σύνοδος κορυφής της Αλάσκας δεν ήταν ποτέ πιθανό να αντικατοπτρίζει τη σύνοδο κορυφής της Γιάλτας για την αναδιαμόρφωση του χάρτη, όπου ο Ιωσήφ Στάλιν έπεισε – κάποιοι θα έλεγαν ότι εξανάγκασε – έναν σωματικά άρρωστο και ψυχικά εξαντλημένο Φράνκλιν Ρούσβελτ και έναν γκρινιάρη Ουίνστον Τσώρτσιλ να χωρίσουν την Ευρώπη μεταξύ της δυτικής και της σοβιετικής σφαίρας.
Ούτε επρόκειτο να είναι μια πρωτοποριακή σύνοδος κορυφής όπως το Ρέικιαβικ, όπου το 1986 ο Ρόναλντ Ρίγκαν και ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ έθεσαν τις βάσεις για τον μελλοντικό έλεγχο των πυρηνικών όπλων, συμβάλλοντας στην απόψυξη του Ψυχρού Πολέμου.
Ο Γκορμπατσόφ, φυσικά, προσπαθούσε να διαχειριστεί μια διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. Ο Πούτιν έχει την πρόθεση να αναστήσει την αυτοκρατορία.
Αλλά σύμφωνα με έμπειρους παρατηρητές, όπως ο Μάικλ Κάρπεντερ, πρώην ανώτερος διευθυντής για την Ευρώπη στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας υπό τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, η διάσκεψη κορυφής της Αλάσκας ήταν ένα λάθος.
«Η σύνοδος κορυφής τον νομιμοποίησε στην παγκόσμια σκηνή», είπε ο Κάρπεντερ.
Και όχι μόνο στην παγκόσμια σκηνή. Σίγουρα, το Κρεμλίνο και τα κρατικά κατευθυνόμενα μέσα ενημέρωσης της Ρωσίας έχουν ασχοληθεί με την παρουσίαση της συνόδου κορυφής ως λιγότερο για την Ουκρανία και περισσότερο για τον Πούτιν και τον Τραμπ, ηγέτες των μεγάλων δυνάμεων, που κάθονται μαζί για να αποφασίσουν τη μορφή του παγκόσμιου μέλλοντος. Πριν από τη σύνοδο κορυφής, ο Πούτιν έλαβε επίσης την αμερικανική υποστήριξη για την ιδέα της Ουκρανίας να ανταλλάξει γη με ειρήνη, ρίχνοντας το μπαλάκι στο Κίεβο.
Στις δηλώσεις του στη συνέντευξη Τύπου, ο Πούτιν έκανε ό,τι μπορούσε για να επαινέσει τον Τραμπ για τις προσπάθειές του να τερματίσει τον πόλεμο. Ο Ρώσος ηγέτης είναι αρκετά έξυπνος για να γνωρίζει ότι τα χειροκροτήματα του Τραμπ γίνονται πάντα ευπρόσδεκτα, ένα παιχνίδι που ο παθιασμένος πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, σχεδόν απέτυχε να παίξει στην περίφημη συνάντησή του στο Οβάλ Γραφείο στις αρχές του έτους.
Αλλά δεν υπήρχαν σημάδια ότι ο Πούτιν είναι έτοιμος να απομακρυνθεί από τον κύριο στόχο του – να ελέγξει την Ουκρανία, ένα έθνος που δεν πιστεύει ότι θα έπρεπε καν να υπάρχει.
Αυτό ήταν σαφές καθώς μίλησε για άλλη μια φορά για την εξάλειψη των «βασικών αιτιών» του πολέμου και αναφέρθηκε στις «θεμελιώδεις απειλές για την ασφάλεια [της Ρωσίας]», την ορολογία που χρησιμοποιεί το Κρεμλίνο ενάντια στις κατηγορίες του ΝΑΤΟ και της Ευρώπης.
«Πάντα θεωρούσαμε την Ουκρανία ως ένα αδελφό έθνος», δήλωσε. Με άλλα λόγια, ένα έθνος που αποτελεί μέρος της κατασκευής του ρωσικού κόσμου από τον Πούτιν.
Ο στόχος του Πούτιν με τη σύνοδο κορυφής στην Αλάσκα ήταν αναμφίβολα να αποφύγει την πρόκληση της οργής του Τραμπ, να καθυστερήσει την επιβολή περισσότερων δυτικών κυρώσεων στη Ρωσία ή τους συμμάχους της και να συνεχίσει όσα έχει κάνει.
Ο Ρώσος πρόεδρος προσπάθησε να παρουσιαστεί ως ένας εποικοδομητικός εταίρος για την ειρήνη, λέγοντας ότι ήλπιζε ότι άλλοι δεν θα προσπαθούσαν να σταματήσουν την πρόοδο προς τον τερματισμό του πολέμου.
Αυτή η αφήγηση είναι εκείνη που το Κρεμλίνο έχει δώσει εντολή στα ρωσικά μέσα ενημέρωσης να τονίσουν στην κάλυψη της συνόδου κορυφής, σύμφωνα με το ανεξάρτητο μέσο ενημέρωσης Meduza. Οι οδηγίες του Κρεμλίνου που στάλθηκαν σε κρατικούς δημοσιογράφους αναφέρουν ότι θα πρέπει να τονίσουν τον ρόλο του Πούτιν στον «καθορισμό της ατζέντας» για τη σχέση ΗΠΑ-Ρωσίας και να παρουσιάσουν την Ουκρανία ως παράλογη και απρόθυμη να διαπραγματευτεί.
Με άλλα λόγια, ο Πούτιν δεν βιάζεται να τερματίσει τον πόλεμο — στην πραγματικότητα, κάτι τέτοιο μπορεί κάλλιστα να θέσει σε κίνδυνο το καθεστώς του, καθώς η έξοδος από μια πολεμική οικονομία θα έθετε σε κίνδυνο την πιθανότητα κάποιας επικίνδυνης κοινωνικοπολιτικής διαμάχης.
Και, φυσικά, η παράταση της σύγκρουσης ασκεί περαιτέρω πίεση στα ευρωπαϊκά έθνη και στη διατλαντική συμμαχία.
Πηγή: POLITICO
